Chinese arbeiders volgen een opleiding voordat ze naar een project vertrekken, in Hefei (China). (AFP).

China rijdt over eigen snelweg EU binnen

China is steeds nadrukkelijker aanwezig in Europa, vooral in het oosten van het continent waar de landen met grote schulden kampen. Deze nieuwe economische samenwerking blijft niet beperkt tot een paar grote contracten voor publieke werken, schrijft het Duitse Handelsblatt. Het Middenrijk maakt ook zaken van zijn politieke invloed.

Gepubliceerd op 23 september 2009 om 15:49
Chinese arbeiders volgen een opleiding voordat ze naar een project vertrekken, in Hefei (China). (AFP).

Met de vestiging van Chinese bedrijven in Afrika en Latijns-Amerika waren de Chinezen er vooral op uit om toegang te krijgen tot de kostbare grondstoffen van deze continenten. In Europa verwachten de Chinezen echter hun knowhow op het gebied van grote infrastructurele projecten te kunnen inzetten, waarbij zij tegen dumpprijzen intekenen en zich niets aantrekken van de begrotingshervormingen die tussen de betreffende landen en het IMF zijn afgesproken.

In Europa verloopt de aanval van de grote Chinese staatsconcerns via de buitengrenzen: zo heeft de regering in Peking al 'strategische' overeenkomsten gesloten met Moldavië en Servië. In het kader hiervan verleent China een preferentieel krediet van 1 miljard dollar [0,68 miljard euro] aan Moldavië, in ruil waarvoor het grootste Chinese bouwconcern, China Overseas Engineering Group (Covec), enorme overheidsopdrachten krijgt.

Eerder al had China zich in Afrika, Azië en Latijns-Amerika door middel van miljardeninjecties toegang weten te verschaffen tot lokale grondstoffen en grote infrastructurele bouwprojecten. Deze praktijken zijn herhaaldelijk bekritiseerd door lokale politici en organisaties voor ontwikkelingshulp. Hun verwijt aan het "Chinese neokolonialisme" is dat de Chinezen door kredieten te verlenen zonder voorwaarden te stellen, de economische, sociale en politieke hervormingen in deze landen, die volgens veel westerse leiders dringend noodzakelijk zijn, aan hun laars lappen. Landen als Macedonië en Costa Rica hebben in ruil voor Chinese steun hun banden met Taiwan moeten verbreken, dat door China als zijn grondgebied wordt beschouwd.

Op dit moment zet China zijn expansie in Europa voort. Sinds de overeenkomst inzake strategische samenwerking die de Servische president Boris Tadic en het Chinese staatshoofd Hu Jintao met elkaar zijn aangegaan, onderhandelen beide partijen nu over een preferentieel krediet dat door China is toegekend voor de bouw van een brug over de Donau en de aanleg van diverse wegen, voor een totaalbedrag van 200 miljoen euro, alsmede voor de uitbreiding van verschillende havens, de instelling van een speciale economische zone en bewapeningsprojecten. In de loop van deze samenwerking is ook afgesproken dat China de afvallige Servische provincie Kosovo niet zou erkennen en dat Servië, van zijn kant, hetzelfde zou doen met Taiwan. "China is bezig een leidende mogendheid in de wereldeconomie te worden. Daarom is het verstandig een strategisch partnerschap met zo'n land te sluiten", verklaarde Tadic na de ondertekening van de overeenkomst. Tegenstander Dusan Prorokovic uitte echter kritiek op het akkoord, omdat Servië hiermee een "ontoelaatbare schuldenlast" op zich neemt.

Nieuwsbrief in het Nederlands

Ondermijning IMF

Ook in Oekranïe voert China onderhandelingen over de toekenning van gunstige kredieten, terwijl de partij van premier Joelia Timosjenko met de Chinese communistische partij in gesprek is over mogelijke samenwerking. Net als in Servië zorgen de door Peking verleende preferentiële kredieten ook hier voor problemen, omdat deze landen onlangs met het IMF voor miljarden aan steunprogramma's overeen zijn gekomen, waarbij zij een ingrijpend plan moesten presenteren om op hun nationale begroting te bezuinigen. Volker Perthes, bestuursvoorzitter van de Berlijnse Stichting voor Wetenschap en Politiek (SWP), verklaarde in dit verband dat "dergelijke stappen het IMF ondermijnen". Hij voegde daaraan toe dat China, "net als het al in Afrika heeft gedaan", omvangrijke kredieten verleende zonder daaraan redelijke voorwaarden op economisch gebied te verbinden, en dat dit "het werk van het IMF, de Wereldbank en ontwikkelingshulporganisaties bemoeilijkte".

In Polen probeert het bouwconcern Covec met dumpprijzen voet aan de grond te krijgen op de markt van de wegenaanleg, waarmee tot aan het EK voetbal in 2012 zo'n 40 miljard euro gemoeid is. Zo heeft Covec zijn eerste twee aanbestedingen voor de aanleg van autosnelwegen in de EU al binnengehaald. Het gaat daarbij om nieuwe delen van de snelweg A2 tussen Warschau en Lodz. Het Chinese overheidsconcern heeft de contracten weggekaapt voor de neus van gerenommeerde westerse concurrenten, omdat de voorgestelde kilometerprijs van de Chinezen – tussen 6,3 en 6,5 miljoen euro – 60% onder de prijs van de aanbesteding lag en duidelijk lager was dan het aanbod van de bouwconcerns PGB uit Polen en SRB Civil Engineering uit Ierland. In Warschau vraagt men zich sindsdien af hoe Covec zich aan de overeengekomen prijs denkt te kunnen houden en of het soms van plan is goedkope Chinese arbeidskrachten over te laten komen, zoals dat ook bij Chinese projecten in Afrika gebeurt.

EUROPESE UNIE

Na de Poolse loodgieter, de Chinese geldschieter

Welke toekomst is er weggelegd voor de handelsrelaties tussen Europa en China? De Europese pers lijkt zich neer te leggen bij de onvermijdelijke dominantie van het Middenrijk. De clichés van de 'Poolse loodgieter' of de pooier uit Oost-Europa worden binnnekort vervangen door de Chinese investeerder, zo schrijft op ironische wijze Lidové Noviny. "Dertig jaar geleden was 'made in China' nog synoniem voor pingpongballen en pennen. Vandaag de dag kennen we niets anders meer", schrijft het Tsjechische dagblad. Het recente succes van het Chinese consortium dat de snelweg tussen Lodz en Warschau is niet gebaseerd op kwalitatieve overwegingen. "Als de Europeanen niet tevreden zijn, moeten ze maar dezelfde Chinese lage prijzen bieden".

Volgens de correspondent in Beijning van The Daily Telegraph, is dat echter niet erg waarschijnlijk. In de Chinese optiek, "Europa is een eenheid die steeds verdeelder en verzwakter is, incapabel om te onderhandelen met één stem en die snel overschaduwd dreigt te worden door de steeds nauwere relaties tussen China en de VS." De spanningen tussen de EU op het gebied van de mensenrechten en protecionisme hebben ertoe geleid dat China "geval per geval onderhandelt en land per land" en "dat heeft geleid tot een strategische en economische dialoog met Groot-Brittannië, zodanig dat Frankrijk en Duitsland dat ook willen." De ratificatie van het Verdrag van Lissabon, die voorziet in een Hoge Vertegenwoordiger voor buitenlandse zaken, kan niettemin "Europa redden van deze marginalisatie". Europa kan zo de "onmisbare derde man worden van een nieuwe multipolaire wereld".

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp