Demonstratie van werknemers van Opel in Antwerpen op 23 september 2009 (AFP)

Opel: een onaangename verrassing

Het besluit van General Motors om haar Duitse filiaal Opel niet over te dragen aan het Russisch-Canadese consortium Magna-Sberbank, zoals Berlijn het wilde, roept uiteenlopende reacties op in Europa: terwijl men in Duitsland verontwaardigd is, wordt elders benadrukt dat de interventie van de Duitse regering in dit dossier op z’n minst ongelegen komt – zelfs al wordt toegegeven dat de andere landen op dezelfde manier hadden gereageerd.

Gepubliceerd op 5 november 2009 om 16:28
Demonstratie van werknemers van Opel in Antwerpen op 23 september 2009 (AFP)

Dit is een heel slecht begin voor het Duitse kabinet, schrijft de Süddeutsche Zeitung, die nog even in herinnering brengt dat de net herkozen Bondskanselier Angela Merkel het nieuws vernam tijdens haar terugvlucht vanuit Washington, waar ze zich voor het Congres had uitgesproken. ”Verbijstering in het vliegtuig” van een kabinet dat belachelijk is gemaakt, bericht het dagblad uit München. Die Tageszeitung stipt Merkels bemoeienis in het Opel-dossier tijdens haar verkiezingscampagne aan : ”De Duitsers, die open zouden staan voor de rest van de wereld, hebben zich van hun slechtste kant laten zien. De Amerikanen? Dat zijn slechte hyper-kapitalisten. De Italianen? Tapijthandelaren met gepommeerde haren die op Duitse subsidies azen. De andere Europeanen met hun Opelfabrieken ? Daar hebben we maling aan, wat telt zijn de Duitse banen.”. En de Frankfurter Algemeine Zeitung doet daar nog een schepje bovenop door te koppen met ”de mislukte politisering” van het GM-Magna-akkoord, door een kanselier die zich koppig met de markteconomie blijft bemoeien.

Vastberadenheid van Washington contrasteert met wanorde in EU

In de andere Europese landen heerst er eveneens verbijstering: ”Amerika verrast Europa”, kopt de Franse krant La Tribune, die schrijft dat een beslissing in het bedrijfsleven zelden ”zoveel politieke en diplomatieke reacties in zoveel landen” heeft opgeroepen, van Berlijn tot Moskou, via Madrid en Brussel. De grootste angst, noteert dit economische dagblad : massale ontslagen. Erger nog, schrijft de Spaanse krant La Vanguardia, ”het koude, strategische vastberadenheid van Washington om een stokje voor de Duitse operatie te steken, is een schril contrat met de heersende Europese wanorde, waarbij elk land slechts zijn eigen belang voor ogen heeft bij de verdediging van de eigen fabrieken, en wat blijk geeft van een totale afwezigheid van ook maar enig supranationaal besef”. ”Dat de Europeanen zo slecht hebben gereageerd komt door het spook van Vilvoorde: de sluiting van de grote Renaultfabriek in België in 1997 waarbij 3.000 banen verloren gingen", legt La Tribune uit. Dat is waarom, voorspelt La Libre Belgique, ”een anti-GM-beweging in het leven zal worden geroepen op het Oude Continent”, dat grote demonstraties kan verwachten in de landen waar Opelfabrieken staan. ”In deze –vergeefse ?- strijd zal ook Vlaanderen van zich laten horen om de belangen van de fabriek in Antwerpen te verdedigen”. Een fabriek die 600 banen verschaft en waarvan de toekomst wordt bedreigd. Eigenlijk, schrijft de analyst van de autosector Vic Heylen in De Morgen, is de belangrijkste reden voor de beslissing van GM de Russische markt, die de Amerikanen voor zichzelf willen houden : “Dat GM […] die markt zou overlaten aan het Magna/Sberbankconsortium (de Russische markt is van kapitaal belang in hun business plan), is nauwelijks denkbaar".

Onvermijdelijke reorganisatieprocessen

Nieuwsbrief in het Nederlands

Aan Spaanse zijde is men optimistischer: de Opelfabriek dichtbij Saragossa zou niet zoveel te vrezen hebben, zo bericht de Spaanse krant Público. Volgens deze krant ”verbetert Figueruelas zijn positie in het onvermijdelijke reorganisatieproces van de Opelfabrieken in Europa”. Enrico Digirolamo, adjunct-directeur van GM in Europa heeft het dagblad verzekerd dat deze fabriek ”een sleutelpositie” zal innemen in de toekomstige strategie van GM in Europa.

In Italië benadrukt La Stampa het toevallige samenvallen van de aankondiging van GM met die van Fiat over de groei van zijn concurrent Chrysler, dat dit jaar door Fiat is overgenomen. Fiat had een bod gedaan om Opel over te nemen, maar dit was door Berlijn zonder omhaal terzijde geschoven. Het dagblad, dat Fiat toebehoort, wrijft in zijn handen door op ironische toon te schrijven dat ”GM er goed aan heeft gedaan om de controle over Opel te houden”.

Akkoord tart de logica van de markt

De Financial Times op zijn beurt meent dat ”de beslissing van GM goed is voor de Europese auto-industrie”. Volgens dit Londense economisch dagblad ”heeft Duitsland er alles aangedaan om de noodzakelijke herstructurering van de sector, die aan chronische productionele overcapaciteit lijdt, tegen te houden”, en waarvoor ”de crisis de rol van katalysator zou moeten spelen om een onmisbare structurele verandering te versnellen”. ”Het akkoord [tussen GM en Berlijn] tart de logica van de markt : de Belgische investeerder RHJ, waaraan GM even de voorkeur had gegeven, bood 3,2 miljard euro voor Opel. Maar Magna leek bij de overwegingen van Berlijn een geschiktere partij, en voldeed aan de wens dat het afschaffen van banen vooral plaats zou vinden in andere Europese landen. Deze heel dure bescherming van arbeidsplaatsen schendt op overduidelijke wijze de unieke Europese marktgeest”. Dat is waarom, meent het Handelsblatt, ”politiek en vakbonden geen andere onoverkomelijke obstakels moeten opwerpen bij het herstelproces van Opel”. Zo denkt ook het Poolse dagblad Rzeczpospolita dat ”de zaken weer normaal zijn geworden : zelfs als Opel failliet mocht gaan dan is dat een fout van de markt en niet van de politiek”.

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp