Kies een taal
Nadat de IJslandse president Ólafur Grimmson afgelopen 4 januari aankondigde dat er een referendum zal komen over het wetsvoorstel dat de aflossing van de schulden van het land moet regelen, is het land in een hevige discussie verwikkeld geraakt met Londen en Amsterdam. Groot-Brittannië en Nederland verwachten dat de 3,8 miljard euro die hun spaarders hebben verloren toen de bank Icesave in 2009 failliet ging wordt terugbetaald.
*"*Voordat de president deze week zijn bom tot ontploffing bracht, was IJsland op weg te herstellen van een rampzalige neergang in de richting van een economische catastrofe", stelt The Independent. In het vooruitzicht van deze terugbetaling "waren de economische voortekenen voor het eerst sinds lange tijd positief". Maar dit scenario is van de baan wegens "een egoïstische president die het oneens is met wat zijn parlement wil en een minister van Buitenlandse Zaken die woedend en verslagen is door het Britse antwoord en een gebrek aan communicatie binnen de IJslandse regering".
"De prijs van het IMF is een straf voor de burger"
*"*Maar tegelijkertijd is het verhaal eenvoudiger", nuanceert het Londense dagblad : "Het gaat hier om een land dat er genoeg van heeft te moeten doen wat het wordt gezegd". Want "de EU vraagt de gemiddelde IJslander 12.000 euro terug te betalen om de schuld af te lossen", schrijft econoom en journalist David McWilliams in de Irish Independent. "De EU en het IMF hebben hieraan toegevoegd dat de hulp aan IJsland hiervan af hing. President Grimmson meent dat de prijs van deze hulp een straf is voor de burger, en dat deze prijs zo hoog is dat deze moet worden goedgekeurd in een referendum. Kortom, de outsiders (de burgers) zouden niet moeten worden gedwongen om de insiders (de bankiers) uit de financiële problemen te redden".
"Het IJslandse verhaal is een spiegel van het Ierse verhaal", schrijft McWilliams, van wie het land ook hard door de financiële crisis wordt getroffen. "Maar in tegenstelling tot Ierland, waar men aan de gemiddelde inwoner vraagt om de aandeelhouders te betalen, kiezen de IJslanders een andere weg".
*"*IJsland is een land met een bankwezen. Ierland een bankwezen met een land", meent de econoom. "De afgelopen vijf jaar hebben de IJslandse banken precies hetzelfde gaan als de onze. Ze hebben om het even welk bedrag geleend aan om het even wie, maar ze hebben vooral geleend aan hun vrienden. En toen de IJslandse geldvoorraden op raakten hebben ze in het buitenland geld geleend om hun ontwikkeling te financieren. Toen het systeem ontplofte zaten de buitenlandse geldschieters en de aandeelhouders in het nauw. Je kunt je echt afvragen wat de Engelse geldinleggers deden toen ze hun spaargeld staken in IJslandse banken waar ze nog nooit van hadden gehoord".
"Compassie is op zijn plaats"
De Volkskranthekelt het "spierballenvertoon" van de Nederlandse en Britse leiders. "het ontbreekt alleen nog aan de oproep de Britse en nederlandse marine naar Reykjavik te laten opstomen", schrijft de krant op ironische toon. "Compassie is op zijn plaats". Bovendien "zijn Groot-Brittannië en Nederland helemaal niet gebaat bij een faillissement van IJsland. Vasthouden aan een te zware schuldenlast kan het economisch herstel van het land blokkeren, en daarmee leiden tot het vertrek van hoger opgeleide inwoners. Als straks slechts nog wat vissers resteren, kunnen Nederland en groot-Brittannië het helemaal wel vergeten". Deze twee landen zouden volgens de krant "moeten onderzoeken of een geste kan worden gemaakt, bijvoorbeeld in de vorm van kwijtschelding van de rente of een deel van de schuld".
Maar dat is niet erg waarschijnlijk, aldus de Jyllands-Posten. Dit Deense dagblad vindt dat deze zaak de gelegenheid biedt om de internationale solidariteit met IJsland eens onder de loep te nemen – en dat landen als Letland, Griekenland en Hongarije in hetzelfde schuitje terecht dreigen te komen. Welnu, benadrukt een econoom die door de krant wordt geciteerd, "er zit dus een grens aan hulp, nu zien we dat de internationale gemeenschap geen schulden kwijtscheldt".
