Kies een taal
Alastair Campbell, voormalig hoofd communicatie van Tony Blair, wordt in de Britse pers omschreven als "schaamteloos, zonder berouw en vertelt nog steeds leugens" (Daily Mail), is volgens Simon Hoggart in The Guardian een "ouderwetse manipulator" en een "*psychotische propagandam*aker" volgens Matthew Norman in The Independent. En dit zijn dan nog maar een paar van de weinig flatteuze benamingen aan zijn adres. Campbell verscheen op 12 januari voor de onderzoekscommissie Chilcot, die een poging doet de waarheid boven tafel te krijgen over het Britse besluit om deel te nemen aan de Amerikaanse inval in Irak in 2003.
"Hij staat weer eens volop in de schijnwerpers, daar houdt hij immers zo van", zo schrijft de Daily Telegraph. "Alastair Campbell kwam met een uitvoerige en overbekende verdediging voor het besluit van Tony Blair om zijn land in deze oorlog te storten". Namelijk "dat Tony Blair altijd in goed vertrouwen heeft gehandeld op basis van overtuigende informatie van de inlichtingendiensten".
Maar wat is de waarheid met betrekking tot de overtuigende informatie waarnaar de heer Campbell verwijst? In het Britse dagblad The Times frist Ibrahim al-Marashi ons geheugen op: "de poging om de Britse publieke opinie te manipuleren" berust hoofdzakelijk op een artikel van zijn hand dat in 2002 in The Middle East Review of International Affairs werd gepubliceerd. De Britse regering "gebruikte mijn artikel en voegde er vervolgens pagina’s aan toe waarin werd gepleit voor militaire actie tegen Irak. Ze veranderden er belangrijke trefwoorden in, waardoor de suggestie werd gewekt dat Irak Al-Qaida steunde". In het rapport, dat intussen als omstreden geldt en waarin werd beweerd dat "*Saddam Hussei*n een bedreiging vormde vanwege de massavernietigingswapens", voegde Campbell op vier plekken zinnen toe met de mededeling dat de niet bestaande massavernietigingswapens van Saddam binnen drie kwartier op de Britse basis op Cyprus zouden kunnen inslaan. Dit leidde tot krantenkoppen in de trant van "Britten 45 minuten verwijderd van de ondergang", zoals Simon Hoggart zijn lezers voorhoudt. “Ik sta achter elk woord in het dossier", verklaarde de heer Campbell gisteren. “En ik sta achter elk onderdeel in het proces.” Met het oog op de alsmaar voortdurende tactiek om niet mee te werken vraagt The Independent zich verbijsterd af of de getuigenis van de heer Campbell eigenlijk wel nieuws bevat dat we nog niet eerder hadden gehoord. Het antwoord daarop luidt: "niet zo heel veel". We hebben weer een glimp opgevangen van de gedachtegangen van de heer Blair en van zijn gedrag in de aanloop naar de inval. Volgens Campbell stuurde de premier brieven naar president Bush over de strategie om Irak te ontwapenen, met als voornaamste boodschap: “Als het langs diplomatieke weg niet mogelijk is, dan moet er militair worden ingegrepen en in dat geval is Groot-Brittannië van de partij."
"Campbell heeft de weg geëffend voor Tony Blair"’, zo luidt het commentaar in het Londense dagblad, daarmee refererend aan het feit dat alle ogen zijn gericht op de oud-premier als hij eind deze maand eindelijk voor de onderzoekscommissie verschijnt. Maar van alle Europese leiders ligt Jan Peter Balkenende momenteel het zwaarst onder vuur. Op 12 januari concludeerde de onafhankelijke commissie Davids dat de Nederlandse steun voor de inval, te weten het leveren van logistieke faciliteiten en toestemming voor Amerikaanse troepen om tussenlandingen te maken op Nederlandse vliegvelden, onrechtmatig was, aangezien dit door de VN-resoluties niet werd gerechtvaardigd. Het NRC Handelsblad betreurt niet alleen dat het rapport laat zien hoe "dominant, beter gezegd eigengereid, het departement van Buitenlandse Zaken in deze kwestie optrad", maar laat zich bovendien bijzonder kritisch uit over de rol van premier Balkenende hierin. Hem wordt gebrek aan leiderschap e
n het onvolledig informeren van de Tweede Kamer verweten.
Volgens het NRC verkeert Balkenende in "politiek zwaar weer" en kan hij "zichzelf de vraag stellen of hij in functie kan blijven". "Voor zover er voor Balkenende positieve conclusies te trekken zijn uit het rapport van Davids [...] dan zijn dat de bevestigingen dat Nederland niet militair heeft deelgenomen aan de inval in Irak en dat De Hoop Scheffer zijn benoeming tot secretaris-generaal van de NAVO niet aan de Nederlandse steun heeft te danken", aldus het NRC.
Premier Balkenende houdt, net als andere internationale spelers, ongeacht hoe groot hun rol in deze zaak is, vast aan dezelfde koers als de heer Campbell, ondanks de kloof die gaapt tussen de redenen voor de inval en de ontstellende realiteit ervan. Voor Trouw, die van oudsher dicht bij het CDA staat, heeft Balkenende die de "conclusies van Davids heeft weggemept" weliswaar blijk gegeven van "strijdlust" maar heeft hij zich ook schuldiggemaakt aan een "gebrek aan reflectie". "Balkenende zei gisteren dat de juridische argumenten niet als enige gewicht in de schaal legden. Ook de internationale politiek telde mee", aldus Trouw. Helaas "had dat sterker geklonken als hij en De Hoop Scheffer de steun niets steeds met een verwijzing naar het volkenrecht hadden verdedigd".
