Kies een taal
**Het is nog niet duidelijk of de Piraten méér zullen worden dan een voetnoot bij de Europese democratie. Maar als de Piraten niet worden weggevaagd door kinderziekten, hebben zij een goede kans de democratie van de 21ste eeuw te transformeren. Inhoudelijk slagen zij er misschien in het einde van het tijdperk van de groei door te komen, en demografisch om tot een eerlijker lastenverdeling tussen de generaties te komen. Bovendien kunnen ze ook nog eens de eerste écht Europese partij worden.
Het concept van vertegenwoordiging door massale politieke partijen is zo oud en zo ouderwets als het industriële tijdperk zelf. Door veranderingen in de muziek- en de toeristenbranche, die vroeger strak georganiseerd waren, zijn deze sectoren in zwaar weer terechtgekomen, en nu staat de wereld van de politieke partijen hetzelfde te wachten. Online-systemen als Liquid Feedback van de Piraten kunnen de politieke zuilen uit de oude tijd van de ‘minimale democratie’ (Paul Nolte) zeer efficiënt vervangen.
Dan zal ook in de politiek de strikte scheiding tussen producenten en consumenten verdwijnen, zoals dat eerder ook al op andere terreinen is gebeurd. In de mediasector geschiedde dat op bijzonder opvallende wijze, en in de elektriciteitssector is het proces net op gang gekomen: door intelligente netwerken komt daar nu een einde aan het quasi-monopolie van de huidige stroomgiganten.**
Transparantie en burgerparticipatie
**Ieder huishouden kan zowel producent als consument van elektriciteit zijn. Net als de RWE's en de E.on's zullen ook de SPD's en de CDU's zichzelf in de nieuwe omstandigheden opnieuw moeten uitvinden. De Piraten zullen ervoor zorgen dat dit ook werkelijk gebeurt, als pleitbezorgers van de concurrentie in het concert der ex-monopolisten.
Veel huidige politieke analisten vinden dit een vorm van amateurisme en een vervlakking van de politiek. Het zou echter wel eens zo kunnen zijn dat het hier gaat om de beste kans om de economische crisis met behoud van een goed functionerende democratie te doorstaan. Want de reëel bestaande politieke systemen van het Westen zijn weliswaar goed toegerust voor de organisatie van een maatschappij zolang er sprake is van economische groei, maar ze komen snel in de problemen als ze met een slinkend bbp te maken krijgen. De onlusten in Griekenland en de stakingen in Spanje zijn een voorproefje van wat er kan gebeuren als er na jaren van bezuinigingen geen licht aan het einde van de tunnel te zien is.
In het reeds aangevangen “Age of Less” (“Tijdperk van Minder”, David Bosshart) is een terugkeer naar het oude economische groeimodel niet meer mogelijk. Daarom is er behoefte aan een nieuw politiek model. Hoewel dat model ook democratisch zal moeten zijn, moet het transparanter zijn en meer ruimte bieden voor participatie van de burger dan de gevestigde partijen, niet alleen in Duitsland maar overal in Europa, willen toestaan.
Transparantie en burgerparticipatie zijn de beste manieren om een weg uit de crisis van de euro en de Europese Unie te vinden. Het gaat erom hoe de democratie het alom verwachte falen van de technocraten zal kunnen overleven. Van de Piraten zelf mogen we de oplossing waarschijnlijk niet verwachten, maar wel een soort routeplan.**
‘Generatie der verliezers’ is in opstand gekomen
**Zo kan in heel Europa een deel van de bevolking in de samenleving en in het besluitvormingsproces worden betrokken, dat op dit moment feitelijk is buitengesloten: de jeugd. De economische crisis heeft bijna overal tot een buitenproportionele stijging van de jeugdwerkloosheid geleid – met records in Griekenland en Spanje van ruim 50 procent. De ouderen – van de generatie der babyboomers – bijten zich vast in hun arbeidsplaatsen en machtsposities. Voor hun kinderen blijft alleen de straat over. Zij zijn de voornaamste doelgroep van de Piratenpartij.
In 2011 is deze ‘generatie der verliezers’ voor het eerst in opstand gekomen. Het begon in mei met de pleinbezettingen van de ‘Indignados’ in Spanje, en zette zich daarna in de vorm van de Occupy-beweging voort op het hele continent. De aanhangers van deze beweging vinden elkaar in een gemeenschappelijk ‘tegen-gevoel’, zonder overigens concrete doeleinden te formuleren. Zonder de mogelijkheid om betrokken te worden bij het politieke proces zal dit gevoel sterker worden en zich in destructieve handelingen ontladen. Om deze beweging constructief in het politieke systeem in te passen, moest er wel zoiets als de Piratenpartij worden uitgevonden.
Voor hun doorbraak op het Europese podium hebben ze misschien nog twee jaar nodig, tot de Europese verkiezingen in het voorjaar van 2014. Die verkiezingen liggen nog ver genoeg weg in de tijd om een internationale partijstructuur met de nodige slagkracht te kunnen ontwikkelen. De verkiezingen zijn omvangrijk genoeg om een flitsend optreden mogelijk te maken. En veel Europeanen vinden ze zo onbelangrijk, dat de bereidheid groot is om ook eens op iets anders te stemmen. Tot nu toe golden de Europese verkiezingen als proefterrein voor nieuwe partijen op het nationale vlak. Maar in 2014 zou het voor de eerste keer kunnen gebeuren dat een nieuwe partij op het Europese toneel doorbreekt.**
Opinie
Kleinburgerlijkheid troef op internet
*De Duitse futuroloog Matthias Horx is sceptisch wat betreft de Piratenpartijen en de toekomst van het Internet als nieuw platform voor participatieve democratie. Over het woord “participatie”, dat bij hem voornamelijk herinneringen oproept aan zijn studententijd in de jaren 70, [schrijft hij in de Frankfurter Zeitung*](http://www.fr-online.de/meinung/kolumne-die-neue-spiesserpartei,1472602,14680142.html):
Soms overvalt me het ongemakkelijke gevoel dat het Internet eigenlijk niet het prachtige en weldadige communicatie-instrument zou kunnen zijn dat bijdraagt tot het delen van kennis en tot de digitaal samenkomen van de mensheid, maar enkel een medium dat puberale uitspraken uitvergroot. De toekomst ligt daarom misschien niet in de handen van de piraten, maar van de ‘trollen’, die internetgebruikers die elke discussie aangrijpen om haar teniet te doen. Ze zullen zich elke discussie eigen maken, deze brigade van scheldkanonnades en van zeikerds. [...] Met dubbele gevoelens denk ik terug aan toen ik kamergenoten had in de jaren 70 en iedereen overal aan wilde meedoen, maar niemand de afwas wilde doen. Verandering gedijt niet zonder emancipatie. Dat is een van de meest inzichtrijke gezichtspunten die ik aan mijn turbulente jeugd heb overgehouden.**
