De Syriza-leider Alexis Tsipras in Athene op 24 mei 2012.

Tsipras, de dappere jonge Griek

De leider van het linkse verbond Syriza is de nieuwe hoop van de Griekse politiek. Met zijn koers die zich houdt tussen pragmatisme en klassenstrijd-retoriek maakt hij Berlijn onzeker, en bepaald niet alleen de voorstanders van het bezuinigingsbeleid van Angela Merkel.

Gepubliceerd op 25 mei 2012 om 15:37
De Syriza-leider Alexis Tsipras in Athene op 24 mei 2012.

Dat Alexis Tsipras deze dinsdag, aansluitend op zijn bezoek aan Parijs, naar Berlijn is doorgereisd, kun je zien als een uiting van zijn nieuwe zelfbewustzijn. Op uitnodiging van de Linkspartei wil hij juist in het land, dat als geen ander voor bezuinigingen heeft gekozen, zijn ideeën aan de man brengen.

De CDU liet van te voren haastig weten geen behoefte te hebben aan een gesprek met de nieuwe linkse ster. De SPD wist zich niet goed raad. Maar ook zonder hen krijgt Tsipras wel genoeg aandacht. Zodra er in de Rijksdag camera's in de buurt zijn, zet hij zijn brede glimlach op, die voor het normale leven iets te groot uitgevallen lijkt, maar er op foto's zeer innemend uitziet.

Tsipras bedankt beleefd voor de ontvangst. Hij spreekt over de solidariteit onder de volkeren, die zich niet tegen elkaar mogen laten uitspelen. “Wij voeren deze strijd ook voor de Duitse werknemers.”

Schuldenaflossingen stopzetten

Als hij aan de macht komt, zal hij eerst de schuldenaflossingen stopzetten en het moeizaam overeengekomen bezuinigingspakket onwettig verklaren, zo luidt de belofte van Tsipras aan de Griekse kiezers. Bovendien kondigt hij aan een groot deel van de Griekse schulden helemaal te zullen afschrijven en de banken te zullen nationaliseren. 'Links populisme', werpen zijn critici hem voor de voeten. Voor voorstanders van het bezuinigingsbeleid is Alexis Tsipras daarom misschien wel de 'gevaarlijkste man van Europa'.

Nieuwsbrief in het Nederlands

In Griekenland, waar een groot deel van de bevolking door de crisis de grenzen van haar draagkracht heeft bereikt, wordt hij daarentegen als een held gevierd. Tsipras ziet er goed uit, en de kiezers houden van zijn jeugdige charme en zijn duidelijke uitspraken. Hij is wat de Grieken een 'pallikari' noemen - een dappere jonge man, die niet buigt voor welk gezag dan ook.

De in 1974 in Athene geboren Tsipras valt al op 17-jarige leeftijd op als organisator van scholierendemonstraties. Tsipras komt destijds niet alleen professioneel in de media over, maar onderhandelt ook standvastig met de minister van Onderwijs.

Op een foto uit zijn studententijd zit Tsipras op een heuvel. Zijn schouderlange haren waaien hem van onderaf in het gezicht – en hij lacht met het onwankelbare optimisme van een jongeling in de camera. Hij lijkt er vast van overtuigd dat de wereld er alleen maar op wacht om door hem te worden gered.

Op de juiste plek op het juiste ogenblik

Met behulp van zijn politieke mentor Alekos Alavanos verloopt zijn politieke carrière snel. In 2006 wordt hij in de gemeenteraad van Athene gekozen, waar hij naam maakt als politicus die dicht bij de mensen staat. In 2008 volgt zijn verkiezing tot partijleider van Syriza, en in 2009 betreedt hij het parlement.

De opkomst van Tsipras is voor een niet gering deel te verklaren uit het feit dat hij op het juiste ogenblik op de juiste plek is. Vorig jaar, toen de Grieken nog niet zo afgemat waren door de bezuinigingen als nu, schrokken de radicale eisen van Tsipras veel kiezers nog af. Maar niet alleen dat is veranderd. Daar komt een verandering van het politieke klimaat in heel Europa bij – die vooral zichtbaar is geworden door de zege van François Hollande bij de presidentsverkiezingen in Frankrijk.

Vóór zijn vertrek naar Berlijn beklemtoonde Tsipras in een interview dat Merkel met haar bezuinigingsbeleid in Europa “buitengewoon geïsoleerd” staat. In de New York Times raadde hij haar aan zich te spiegelen aan de Amerikaanse president Obama en zijn plannen om de conjunctuur weer aan te jagen. Zo bereidt hij mogelijke nieuwe onderhandelingen voor met een breed internationaal media-offensief.

Contract met een nieuwe superster

Na het korte optreden bij de fractie van de Linkspartei gaat het met gezwinde pas verder. Partijleider Klaus Ernst en fractieleider Gysi willen hun gast voorstellen aan de pers in de hoofdstad – de wens is groot dat iets van zijn glamour zal afstralen op het kwakkelende Duitse links. Voor de blauwe wand van de persruimte zetten Ernst en Gysi Tsipras midden tussen hen in. Het ziet er uit alsof de verantwoordelijke bestuurders van een voetbalclub de ondertekening van een contract door een nieuwe superster bekendmaken. “Ik ben geen hoofdrolspeler”, begint Tsipras deemoedig. “Mijn partij is dat ook niet, maar het Griekse volk wel.”

De gevolgen van het begrotingspact zouden desastreus zijn. Het is zaak een catastrofe in Europa te voorkomen. “Wij vragen om de solidariteit van de Franse en Duitse volkeren”, zegt hij. Het zou hem er niet om te doen zijn meer geld te vragen, maar om te pleiten voor een andere verdeling.

Hoe zouden de hervormingen in Griekenland eruit zien als hij aan de macht zou komen? Hij wil het belastingstelsel rechtvaardiger maken en een hogere opbrengst verwezenlijken.

Tsipras vraagt om begrip, noemt de Duitsers “grote broers”, en vraagt ze 's zomers weer met vakantie naar Griekenland te komen, maar houdt vast aan zijn standpunt: onder deze voorwaarden geen schuldenaflossing. Na een klein uurtje is de persconferentie voorbij. Tsipras loopt samen met Gysi naar de limousine voor de deur. De tijd dringt: Sigmar Gabriel (partijleider van de SPD) heeft zich toch nog bereid verklaard hem te ontmoeten.

Bezien vanuit Griekenland

Geen leider, maar een volger

De Griekse krant I Kathimerini ergert zich aan de beloftes van de Syriza-leider:

Alexis Tsipras heeft gelijk: we kunnen de leenovereenkomst met onze schuldeisers verscheuren en toch de euro behouden. Net zoals je kunt worden betaald ongeacht of je werkt of niet, van een dak kunt springen zonder je te bezeren, zoveel kunt eten als je wilt zonder aan te komen, alcohol kunt drinken zonder dronken te worden en een diploma kunt behalen zonder te studeren. Je kunt doen wat je wilt zonder dat het gevolgen heeft.

Volgens de Griekse krant weigert Alexis Tsipras, die op dit moment door Europa reist om de leiders van andere (extreeml)inkse partijen te ontmoeten, de realiteit onder ogen te zien:

Tsipras heeft hetzelfde probleem als veel van zijn voorgangers: in plaats van met politieke oplossingen te komen voor dringende problemen, praat hij liever een land naar de mond dat zich voortdurend bezondigt aan vleierijen en leugens.

Om vervolgens abrupt te eindigen met: "hij gedraagt zich als een leider, maar hij leidt niets. Hij volgt".

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp