Kies een taal
**Een succesvolle Albanese ‘zakenman’, een rijkeluismeisje uit de wijk Ekali dat ontpopt is tot kleine herrieschopper, een doorgewinterde anarchist die jonge amateur-revolutionairen aanspoort hun studie weer op te pakken, een Cypriotische hotelmedewerker die zeer geliefd is bij Japanse toeristen, een voormalige bajesklant die nu culturele evenementen organiseert: ze komen allemaal bijeen op het plein dat een ‘opperhoofd’ van de PASOK [de Griekse socialistische partij, red.] eigenlijk wilde omtoveren tot parkeerplaats, maar dat tegenwoordig is verworden tot de ontmoetingsplaats van Atheense jongeren die de mythe van het Exarchiaplein willen proeven.
Dit plein in hartje Athene neemt, als een slang die vervelt, dagelijks andere gedaantes aan. Hier vermengen de rassen zich, openen en sluiten de winkels (op het ritme van de molotovcocktails wel te begrijpen), worden met een waakzaam oog restaurants Rosalia en Floral, maar ook bioscoop Riviera in de gaten gehouden. En dan zijn er nog de twee kiosken, het standbeeld der geliefden en wat nog meer. Een bezoek in de late avond geeft een duidelijk beeld van de gevolgen van de crisis, maar toont ook de onveranderlijke kenmerken van Exarchia, dat sinds de val van de dictatuur het meest onrustige stukje land van Griekenland is. Zelfs het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken omschrijft dit plein als zodanig!**
Harde muziek, cabrio’s en maffia
*Op sommige avonden spelen er amateur-dj’s of bands op het plein, iedere avond dreunt er muziek. “Met harde muziek en evenementen proberen we junkies, straatverkopers van namaakartikelen en de Albanese maffia te weren*”, legt een jongen uit die concerten organiseert op het plein. Ondanks de oorverdovende muziek, wordt er ook op het plein gevoetbald, drinken jongeren er een biertje, of kletsen ze in kleine groepjes over van alles behalve politiek. ’s Avonds is het politieke debat taboe op het Exarchiaplein!
Hoe is het ook mogelijk om over politiek te praten als vanaf 23.00 uur uit nette buurten Mini-Coopers, BMW-cabrio’s en Audi’s aan komen rijden om hun jongelui in de cafés rond het plein af te zetten? Meestal zijn het groepen meisjes op 15 millimeter hoge pumps of met Tod’s-instappers, gekleed in Prada en met een tas van Louis Vuitton. Ze drinken bier en wanen zich, voor één avondje, in de mythische atmosfeer van het Exarchiaplein. Soms stijgt er een walm van cannabis op van de tafel naast hen waar een groepje jongeren gekleed in t-shirts met revolutionaire leuzen complimentjes maakt over hun kapsels.
Wie roept ze een halt toe? Niemand! De ‘petten’ zijn niet welkom op het plein, leggen buurtbewoners uit. Iedereen in uniform trouwens, van politieagenten tot de anti-fraudebrigade van de belastingdienst. Als er iets gebeurt, grijpt de politie negen van de tien keer niet in of wacht tot het weer dag is. Giorgos Apostolopoulos, een gemeenteraadslid uit het kamp van de burgemeester van Athene, heeft de hele nacht de politiecentrale gebeld om te klagen over de harde muziek. De agent aan de lijn vertelde hem dat hij zijn chef zou inlichten, maar uiteindelijk deed hij niets.**
“Het wordt steeds gevaarlijker”
**Exarchia heeft ook zijn aandeel ‘criminele elementen’, zoals de Pakistaanse handelaren in namaaksigaretten of de dealende Albanese maffia worden genoemd. De buurtbewoners pakken dit probleem zelf aan door ze met enige regelmaat weg te jagen. En de anarchisten zijn niet het beroerdst om daarbij een handje te helpen.
Giorgia Blani had een sieradenwinkeltje op het plein. Ze is meerdere malen getuige geweest van etnisch geweld tegen jongeren uit Noord-Afrika die met knuppels in elkaar werden geslagen. “U moet niet denken dat dit plein altijd overloopt van de mensen. Ieder jaar als op 17 november de val van de dictatuur wordt gevierd, maken de mensen dat ze wegkomen omdat ze bang zijn. En het wordt steeds gevaarlijker”, vertelt ze. Vooral als er iemand met een geschoren hoofd op verdachte wijze over straat loopt. Hij zou voor een fascist kunnen worden aangezien en in elkaar geknuppeld te worden.
Anderen zijn van mening dat de crisis Exarchia juist goed heeft gedaan. Boekhandels die hun zaak hebben opgedoekt en kleine winkels die verdwenen zijn, hebben inderdaad plaats gemaakt voor cafés die goedkoop bier verkopen. Er is goede, gratis livemuziek en alles ziet er schoon uit. Krakers hebben de Vox, een voormalige bioscoop, veranderd in een buurtcafé waar mensen goedkoop kunnen drinken, zonder bonnetje [uit protest tegen de hoge btw-tarieven, red.]. Het is moeilijk om de krakers weg te jagen en de oude bioscoop definitief te sluiten. De laatste keer dat de politie het pand ontruimde kwamen de anarchisten na drie dagen weer terug. Ze kraakten het pand opnieuw en wonen er nu nog steeds.**
Sociaal anarchisten tegen totaalkapitalisme
Maar het plein wordt niet alleen bevolkt door anarchisten, dat is een fabeltje. Exarchia is veranderd sinds er weer heroïne wordt gedeald. Hooligans uit de naburige Messolonghistraat, de meest gevaarlijke straat uit Athene, zwerven rond het plein. De ‘vaste bezoekers’ van het plein, vaak vrienden of klasgenoten van Alexis Grigoropoulos [15-jarige jongen die in december 2008 dicht bij het plein door een politieagent werd doodgeschoten, red.] zijn op hun hoede. De jongeren die evenementen organiseren op het plein, maar ook de Stichting voor anarchosyndicalisme of de Anarchisten voor maatschappelijke bevrijding worden gezien als de meest beschaafde groepen van het Exarchiaplein omdat hun verenigingen de enige zijn die een echt ledenbestand hebben.
Ze verdedigen het anarchosyndicalisme, dat tijdens de Spaanse burgeroorlog ontstond, maar ook het sociale anarchisme, een communistische stroming die ontsproten is uit het anarchisme. Tijdens demonstraties bakenen ze hun ‘territorium’ af met zwarte vlaggen. Maar ze deden niet mee aan de Occupy-beweging omdat zij dat als kleinburgerlijk beschouwden. De strijd voor de opheffing van het bezuinigingsakkoord [die de Griekse regering sloot met de trojka in ruil voor financiële steun, red.] is voor hen de enige zinvolle strijd tegen het totaalkapitalisme.
