Het bordspel 'Hier komt de trojka'.

De trojka onder de kerstboom

Op een spelletje en reclameborden staan 'mannen in zwart' afgebeeld. Ze staan symbool voor de trojkaleden die de financiën van het land beheren. Maar achter deze humor schuilt de vrees dat de economische en sociale situatie van het land in 2013 nog meer zal verslechteren.

Gepubliceerd op 20 december 2012 om 12:40
Het bordspel 'Hier komt de trojka'.

Onder de naam 'Hier komt de trojka' is een nieuw kaartspel op de markt gebracht, dat in sommige winkels in Lissabon al wordt verkocht en er kort samengevat op neerkomt dat de spelers de miljoenen die ze hebben binnengehaald zo goed mogelijk moeten proberen te beschermen, de verkiezingen moeten proberen te winnen en zichzelf in veiligheid moeten proberen te brengen vóór er een slechte kaart op tafel komt die roet in het eten gooit, namelijk die van drie norse mannen in het zwart, de trojka, die maakt dat je alles kwijt bent.

En op reclameborden in winkelcentra wordt voor een nieuwe creditcard waarmee kerstinkopen in drie maanden kunnen worden afbetaald geadverteerd met de ironische tekst: "Als de trojka dit eens wist..." Met andere woorden, als die er maar niet achter komt dat we het beetje geld dat we nog hebben (of hebben kunnen lenen) ondanks alles uitgeven.  

Zware kerstvakantie

In Portugal worden voortdurend grappen gemaakt om [de economische verstikking en de ondermijning van de levenslust] (2136361) te bezweren. Want het zal een zware kerstvakantie worden. Ambtenaren krijgen dit jaar geen kerstpremie en in januari worden de nieuwe wetten en bezuinigingen voor 2013 van kracht, de meest controversiële en strengste bezuinigingen uit de recente Portugese geschiedenis, met een meedogenloze lastenverzwaring die gemiddeld neerkomt op het inhouden van een maandsalaris.

Volgens de Confederação do Comércio e Servicios [Portugese Kamer van Koophandel, red.] zal de Portugese handel vergeleken met vorig jaar, toen het ook al slecht ging, met 10% tot 15% afnemen. Winkeliers klagen dat de verkoop met 30% is gedaald, en taxichauffeurs zeggen dat  ze 40% minder klandizie hebben ondanks dat ze de godganse dag op straat te vinden zijn. In tijdschriften en televisieprogramma's worden talloze tips gegeven over koopjes, tweedehandswinkels, manieren om te besparen en aanbiedingen. Overal duiken winkeltjes op met gebruikte meubels waar vrijwel alles wordt gerecycled, met kleding die nog goed is en met allerhande spullen die eindeloos worden doorverkocht.

Nieuwsbrief in het Nederlands

Minister zei jaar geleden precies hetzelfde

De Portugese economie is dit jaar met 3% gekrompen, de consumptie in het algemeen met 2% en de werkloosheid is opgelopen tot 16%, hoger dan ooit tevoren. Volgens de vakbonden zijn werknemers er de afgelopen jaren 10% in koopkracht op achteruitgegaan. "En in 2013 zal het nog erger worden", zegt Arménio Carlos, secretaris-generaal van de CGTP.

De Portugezen vragen zich af wanneer er een einde komt aan deze uitzichtloze situatie. Minister van Financiën Vitor Gaspar denkt dat het in de tweede helft van 2013 allemaal beter zal worden. De moeilijkheid is echter dat hij dat precies een jaar geleden voor 2012, een jaar waarin het land alleen maar verder is weggezakt, ook dacht.

Ook lichtpuntjes

Voorlopig lijkt alles erop te wijzen dat het in 2013 veel slechter zal gaan. Naast de enorme lastenverzwaring, het afpakken van extraatjes en de talloze extra belastingen die de gemiddelde Portugees nu moet gaan betalen, heeft de regering al aangekondigd dat ze de trojka in februari een structureel plan zal voorleggen dat een besparing moet opleveren van 4 miljard euro, voornamelijk door inkrimping van het overheidsapparaat en bezuinigingen op gezondheidszorg en onderwijs. Premier Pedro Passos Coelho waarschuwde een paar weken geleden in een interview dat hij een manier zoekt om burgers te laten (mee)betalen aan de studie van hun kinderen.

Toch zijn er ook lichtpuntjes. Diezelfde premier Passos Coelho, die meestal op televisie verschijnt om de bevolking slecht nieuws te brengen, kwam gisteren tijdens een officieel bezoek aan Turkije, waarbij over macroeconomie werd gesproken, met nieuws dat als goed geïnterpreteerd zou kunnen worden: "Voor het eerst sinds lange tijd staan we niet meer aan de rand van de afgrond".

Privatiseringen

Te koop: een land

Het ziet er naar uit dat Portugal het jaar zal afsluiten met een hele reeks privatiseringen, waaronder die van TAP (de Portugese luchtvaartmaatschappij), de staatstelevisie (RTP) en het luchthavenbedrijf (ANA). De verwachting is dat de regering in Lissabon ook de privatisering van de Viana do Castelo scheepswerven zal afronden. Daarbij kan gekozen worden tussen de aanbiedingen van de Braziliaanse groep Rio Nave en het Russische RSI Trading.

De koper van TAP, de Colombiaans-Braziliaanse magnaat Germán Efromovich, bood 350 miljoen euro voor het bedrijf, dat een schuld van 1,2 miljard euro met zich meetorst. De Portugese staat (die slechts 10% van dat bedrag zal houden) zal zijn besluit over de verkoop op 20 december kenbaar maken. De directeur van het Jornal de Negócios Pedro Santos Guerreiro schrijft:

De regering is in de val getrapt: er is maar een geïnteresseerde koper en er is geen tijd om een beter aanbod af te wachten. […] Al het geld dat Efromovich aanbiedt, zal aan het aflossen van de schulden van TAP worden besteed. […] De staat, die het bedrijf uit handen geeft, ziet daar weinig tot niets van terug.

De strijd tussen de vier concurrerende bedrijven die Aeroportos de Portugal (ANA) graag willen overnemen, is net zo controversieel. “Vinci uit Frankrijk heeft 3 miljard voor ANA geboden”, schrijft Jornal de Negócios.

En voor de nationale omroep legt Expresso uit dat de “regering drie scenario’s voor RTP heeft bedacht”: of de omroep wordt gerund als een privé-onderneming, of 49% van het kapitaal wordt geprivatiseerd waarbij het huidige management wordt ingezet om samen te werken met een private onderneming, of herstructurering. De regering lijkt de voorkeur te geven aan de privatisering, denkt het weekblad, dat eraan toevoegt dat de kwestie voor het eind van het jaar zal worden opgelost. Tot nu toe is de enige geïnteresseerde koper de Angolese groep Newshold, dat ook eigenaar is van het Portugese weekblad Sol en deels eigenaar van de mediagroep Cofina.

In december 2011 verkocht de Portugese overheid zijn meerderheidsaandeel (21,3%) in het grootste energiebedrijf van het land (EDP) aan het Chinese overheidsbedrijf Drie Kloven, voor 2,7 miljard euro.

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp