Kies een taal
Het lijkt misschien paradoxaal, maar uit de tien success stories van 2012 voor Litouwen hebben wij gekozen voor het verhaal van onze Wit-Russische buren die massaal ons land bezoeken en hier kwistig met geld strooien.
Daina Blazeviciene, manager van een van de Apranga kledingzaken in Vilnius, put zich uit in lovende woorden: “Wij zijn dol op onze klanten uit Wit-Rusland en kijken in het weekend echt naar hen uit, want ze leveren een flinke bijdrage aan onze omzet. Ze zijn royaal, komen hier met hun gezin winkelen en kopen seizoenskleding. Het lijkt erop dat ze geen financiële problemen hebben. Wat vooral opvalt, is dat ze niet op hun geld letten. Sommige Wit-Russen komen regelmatig bij ons; die beginnen we echt te kennen. Soms geven ze ons zelfs cadeautjes.”
Tientallen miljoenen litas per jaar
Bij 71 procent van de buitenlanders van buiten de Europese Unie die een verzoek om teruggaaf van btw indienen, gaat het om Wit-Russen. Dat vertelt Denisas Grinevičius, die directeur is van Global Blue Lietuva, een bedrijf dat deze terugbetalingen verzorgt. In slechts 23 procent van de gevallen gaat het om Russen.
“De Wit-Russen leveren een aanzienlijke bijdrage aan de Litouwse economie. De meeste middenstanders merken dit goed”, licht Grinevičius toe. “Sommigen van hen halen maar liefst 10 tot 50 procent van hun omzet uit de bestedingen van de Wit-Russen.” Hoewel er geen officiële statistieken bestaan, gaat het hier zonder twijfel om bedragen van tientallen miljoenen litas per jaar [1 miljoen litas = 290.000 euro, red.].
Indrukwekkende limousines en SUV's
Ook transportondernemingen en eigenaren van cafés, restaurants, hotels en kuuroorden zijn blij met de rijke klanten uit Wit-Rusland. "Het zijn de Wit-Russen die in het weekend voor volle hotels zorgen, die in de restaurants eten en hun geld besteden in de winkels", aldus Evalda Šiškauskienė, die voorzitter is van de Litouwse hotel- en restaurantvereniging.
De winkeliers in de hoofdstad Vilnius zijn zeker niet de enigen die ongeduldig uitkijken naar de komst van de Wit-Russische klanten. Dat geldt ook voor de kuuroorden. “Het valt ons op dat de luxewagens met een Wit-Russisch kenteken niet alleen bij het enorme winkelcentrum Akropolis in Vilnius geparkeerd staan; deze indrukwekkende limousines en SUV's rijden nu ook bij ons rond”, vertelt Rimantas Palionis, directeur van het zakelijke en toeristische informatiecentrum in Druskininkai [een stad met warmwaterbronnen in het zuiden van Litouwen, red.].
Het aantal Wit-Russen dat in Litouwen komt winkelen stijgt weliswaar, maar hun gemiddelde aankoopbedrag daalt. Volgens Global Blue Lietuva ging dit van 772 litas [223 euro, red.] in 2011 naar 647 litas [187 euro, red.] in 2012. “Dat komt doordat het aantal klanten toeneemt”, verklaart de manager van winkelcentrum Akropolis, Česlovas Urbonavičius. “Vroeger kwamen alleen de rijke Wit-Russen of koopjesjagers in Litouwen shoppen. Zij kochten vaak ook in voor hun familie, vrienden en buren. Regelmatig rekenden ze twee of drie televisietoestellen af bij de kassa. Tegenwoordig komen deze familieleden, vrienden en buren zelf hun inkopen doen. Steeds meer klanten zijn afkomstig uit de middenklasse. En degenen die er veel voordeel bij hebben, komen zelfs een paar keer per jaar.”
Polen aast ook op de Wit-Russen
De Wit-Russen schaffen voornamelijk kleding en schoenen, elektronica, huishoudelijke apparatuur en sieraden aan. “Maar ze komen hier ook steeds vaker om eten te kopen", merkt Česlovas Urbonavičius op. "En die tendens zal waarschijnlijk nog sterker worden, want sinds 1 januari kunnen ze een deel van de btw op voedingsmiddelen terugkrijgen, met uitzondering van alcohol en tabak.”
Het Litouwse bedrijfsleven ziet reikhalzend uit naar de - steeds maar uitgestelde - ondertekening van de overeenkomst tussen Litouwen en Wit-Rusland die ervoor moet zorgen dat mensen die in een 50 kilometer breed grensgebied wonen, met een speciale vergunning kunnen reizen. Vooralsnog zijn er namelijk geen faciliteiten die het Wit-Russen mogelijk maken Litouwen in te reizen, en Polen heeft zich al in de strijd geworpen om deze toeristen van Litouwen weg te lokken.
