Wallonië op weg naar een renaissance

Wallonië wordt vaak beschouwd als het arme deel van België dat afhankelijk is van het rijke Vlaanderen. Maar daar lijkt verandering in te komen: de economie trekt aan en de Walen zijn wakker geschud door de Vlaamse nationalist Bart De Wever en tonen meer ondernemersschap.

Gepubliceerd op 17 januari 2013 om 12:28

In het Château Mélot, op een heuvel boven de Waalse hoofdstad Namen, worden bezoekers in de watten gelegd. Hun auto's worden gratis schoongemaakt, op hun verjaardag krijgen ze gratis champagne, en hun kinderen mogen jaarlijks op bezoek bij de Sint, die per helikopter wordt ingevlogen.
Het mag wat kosten, want het kasteel van Mélot is de thuisbasis van de Cercle de Wallonie, een businessclub voor Waalse ondernemers. Het kasteel ademt de sfeer van een oude herenclub, met kristallen luchters aan het plafond en een rode loper op de trap. En natuurlijk een koffer sigaren naast de bar.
Je ziet dat Wallonië niet alleen bestaat uit een industriële puinhoop, waar de hele bevolking werkloos is”, zegt André Van Hecke, algemeen directeur van de Cercle de Wallonie. “Dat beeld heeft men nog in Vlaanderen, maar het is achterhaald. Vroeger klopte het misschien, maar nu begint er in Wallonië van alles te bewegen.

Serieuze workshops

De rondbuikige Van Hecke, die zijn fortuin in de communicatiebranche verdiende, begon in 2006 met de Cercle de Wallonie. Aanvankelijk had hij moeite om de nuchtere Waalse ondernemers, grotendeels afkomstig uit het MKB, te overtuigen. “De Waalse patrons werken dag en nacht”, zegt hij. “Je trekt ze niet aan met wijn en sigaren.
Maar met serieuzere workshops, lezingen van succesvolle bankiers en ondernemers, en uiteindelijk toch wat wijn en sigaren wist Van Hecke hen toch te lokken. Ondertussen telt de Cercle de Wallonie een kleine 1.500 leden.
Er begint iets te veranderen in Wallonië”, zegt Van Hecke. “We beginnen in onszelf te geloven. Natuurlijk, ondernemers zijn geen typische Walen. Zij zijn niet bepaald links. Maar ook de nieuwe socialisten zijn zich ervan bewust dat we moeten veranderen, dat de toekomst niet in een uitkeringsstaat ligt, maar in werk en ondernemerschap.

Underdogpositie

In België zijn de ogen vaak gericht op Vlaanderen, het rijke noorden dat onder invloed van Vlaams-nationalistisch partijvoorzitter Bart De Wever steeds meer autonomie opeist. Lange tijd leek het armere Wallonië alleen maar de schade te willen beperken, maar daar is verandering in aan het komen.
Na vier jaar politieke crisis, zo signaleren verscheidene betrokkenen, is er iets geknapt in Wallonië. De Walen hebben genoeg van hun underdogpositie, en willen op eigen benen staan. Niet dat ze zich nu zelf van Vlaanderen willen afsplitsen, helemaal niet. Maar ze willen in ieder geval klaar zijn voor wanneer Vlaanderen zijn eisen stelt.
Er is een groeiend bewustzijn dat Wallonië zijn eigen lot in handen moet nemen”, zegt Béatrice Delvaux, hoofdcommentator van de krant Le Soir. “Daar zijn geen peilingen over, maar je voelt het in de maatschappij, je hoort het aan de verklaringen van politici. Veel Franstaligen zijn beledigd door de Vlaamse houding tijdens de crisis. Ze voelen zich behandeld als luieriken en profiteurs, en daar hebben ze genoeg van.

Nieuwe wind

Het nieuwe Waalse bewustzijn uit zich in de eerste plaats op economisch vlak, waar het Plan Marshall het industriële verleden moet doen vergeten. De Waalse overheid investeerde 366 miljoen euro in nieuwe, hoogtechnologische bedrijven, met ruim 10 duizend banen tot gevolg. De grote doorbraak moet nog komen, maar de welvaartskloof tussen Vlaanderen en Wallonië neemt al een paar jaar niet meer toe.
Maar ook cultureel wint Wallonië aan zelfvertrouwen. Mons (Bergen) wordt in 2014 culturele hoofdstad van Europa en Luik stelde zich kandidaat voor de Wereldexpo van 2017. In Namen en Charleroi willen de nieuwe burgemeesters hun stad nieuw elan geven.
Op politiek vlak lanceerde de Waalse regering dan weer het Plan Horizon 2022, dat moet bepalen hoe Franstalig België over tien jaar wordt bestuurd. Door de nieuwe staatshervorming krijgt Wallonië over tien jaar minder financiële steun van Vlaanderen. De Waalse economie, het onderwijs, de mobiliteit en ruimtelijke ordening zullen hervormd moeten worden om daarmee om te gaan.
Ja, er waait een nieuwe wind door Wallonië. Maar niet iedereen is onder de indruk. Een aantal vooraanstaande Waalse politici en economen vindt dat Wallonië veel verder, en vooral veel sneller moet gaan. Ook moet het nu eindelijk beslissen of het zich aan Franstalig Brussel wil binden, of toch sterker is op zichzelf.

Nieuwsbrief in het Nederlands

Vals gevaar

Verscheidene politici hebben al laten verstaan dat het vlugger moet gaan”, zegt Béatrice Delvaux. “Ze willen klaar zijn voor de verkiezingen van 2014, voor het geval ze tegenover Bart De Wever komen te staan.
Volgens Delvaux zijn er al verscheidene bijeenkomsten op hoog niveau geweest, om te bepalen hoe de Franstalige politici zich gezamenlijk kunnen opstellen tegenover Vlaanderen. Rond die bijeenkomsten wordt wat geheimzinnig gedaan, want volgens critici zijn ze koren op de molen van Bart De Wever: als de Walen hun eigen weg uitstippelen, houdt niets hem nog tegen om België te splitsen.
Ach, dat is een vals gevaar”, zegt Jean-Pascal Labille, de secretaris-generaal van de Socialistische Mutualiteiten. “Dat wordt gebruikt als smoes door zij die niet willen vooruitgaan. Bart De Wever zal niet van mening veranderen, of wij hem nu gelijk geven of niet. Maar als we niets zeggen, doen we ook niets.
Labille wil dat de Waalse topfiguren samen bedenken wat de ideale Belgische staatsstructuur zou zijn, om een tegenwicht te bieden aan de Vlaamse visie. Volgens hem moet Wallonië sterker worden, ten koste van Brussel. Als Wallonië bijvoorbeeld zijn eigen onderwijsbeleid zou kunnen voeren - een bevoegdheid die het nu samen met Brussel beheert - zou het meer kunnen inspelen op de eigen noden.
Als dat lukt, dan is Labille heel optimistisch over de toekomst van Wallonië. “We hebben veel ruimte, veel gekwalificeerde arbeidskrachten en een extreem goede geografische positie. Als we verder gaan op het ingeslagen pad, kan Wallonië over tien jaar in de koppositie zitten.
Zo bekeken kan de politieke crisis en de vasthoudendheid van Bart De Wever dus nog positief uitdraaien voor Wallonië. De Vlaams-nationalisten hebben de Walen misschien beledigd, maar ook wakker geschud.

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp