Britse ‘waarnemersstatus’ zal EU duur komen te staan

De verwachtingen over de toespraak van de Britse premier David Cameron in Amsterdam over het Britse lidmaatschap zijn hooggespannen. De correspondent in Brussel van het Griekse dagblad I Kathimerini schrijft echter dat Groot-Brittannië zich reeds heeft losgemaakt van de EU, ongeacht wat David Cameron zal zeggen.

Gepubliceerd op 17 januari 2013 om 16:52

Voor een buitenstaander hier in Brussel is de Britse houding ten opzichte van Europa volledig onbegrijpelijk. Of je het nu leuk vindt of niet, de Europese Unie is de grootste markt ter wereld. Bovendien heeft het verenigingsproces ervoor gezorgd dat oorlog voor het eerst in de geschiedenis van het continent een vage herinnering is uit het verleden, en geen somber toekomstperspectief. Kijk naar iedere kwestie die er werkelijk toe doet in onze zorgelijke wereld, van milieubescherming tot mensenrechten, democratie en vrede, en je zult zien dat Europa een wereldleider is en een drijvende kracht achter veel goeds.

Het land heeft zijn mogelijkheden niet benut

Het Verenigd Koninkrijk zou een leidende rol, en zelfs de hoofdrol, in het proces kunnen spelen waarmee de EU hervormd en sterker kan worden. Daarvoor zijn een aantal redenen aan te wijzen: ten eerste zou Groot-Brittannië profiteren van zijn goede betrekkingen met alle Oost-Europese landen. Groot-Brittannië was de belangrijkste voorvechter van het uitbreidingsproces, en de nieuwe lidstaten zijn dat niet vergeten. Ten tweede zou Groot-Brittannië sterke bondgenoten kunnen vinden in de van oudsher marktvriendelijke open economieën van Scandinavië. Daarnaast is het zogenaamde “kapitaal van Europa” al Engelstalig geworden, en klagen Franstalige diplomaten en journalisten dat hun taal in Brussel volledig is uitgerangeerd. Parijs kent zijn eigen structurele en concurrentieproblemen en het is zeer waarschijnlijk dat de Franse invloed in Europa in de toekomst steeds verder afneemt. Tot slot hebben de Europese burgers om historische redenen een natuurlijke afkeer van Duitse dominantie, terwijl Berlijn tot nu toe onwillig tegenover een overheersende rol in Europa stond. Tel de koppen en je zult zien dat het machtsevenwicht in Brussel gemakkelijk zou kunnen doorslaan naar Londen. En Groot-Brittannië zou op de middellange termijn zelfs Duitslands positie als “de eerste onder gelijken” in Europa kunnen overnemen.

Minder Britse medewerkers bij EU-instellingen

Veel Europese journalisten trekken zich gewoon niets aan van de Britse informatiebijeenkomsten voorafgaand aan EU-toppen omdat de Britse stem tijdens deze topontmoetingen slechts zelden wordt gehoord. Volgens een aantal diplomaten ziet Cameron er “verveeld”(!) uit tijdens de bijeenkomsten met de leiders van het grootste economische blok ter wereld. De landen van de zogenaamde “blanke Commonwealth” (Canada, Australië, Nieuw-Zeeland) kunnen niet langer op Groot-Brittannië vertrouwen om hun belangen in Europa te behartigen omdat de Britse politieke invloed sneller afneemt dan iemand ooit had kunnen bedenken.

Nog verontrustender zijn de gegevens van de HR-afdelingen van de EU. In de afgelopen vier jaar nam het aantal Britse technocraten en managers dat naar senior Europese functies werd gepromoveerd af tot bijna nul. Volgens sommige tellingen daalde het aantal nieuwe Britse werknemers bij de Europese instellingen met bijna 60 procent en is nu bijna gelijk aan het aantal Estse medewerkers. Groot-Brittannië heeft al zo vaak ‘nee’ verkocht en al om zoveel uitzonderingen gevraagd dat in Brussel er niemand meer van wakker kan liggen of ze vertrekken of blijven.

Nieuwsbrief in het Nederlands

Maar als we de Conservatieven mogen geloven, heeft het Verenigd Koninkrijk de hoop op dit vooruitzicht al opgegeven, bijna alsof de economische en politieke reus aan de overkant van de Noordzee niet bestaat. Want wat premier Cameron aanstaande vrijdag ook gaat zeggen tijdens zijn Europa-toespraak, heeft het VK voor diplomaten, lobbyisten en de media in Brussel niet alleen gefaald in het benutten van zijn mogelijkheden te benutten, maar heeft het land zijn ook zijn 'waarnemersstatus' binnen de EU al op zich genomen.

EU heeft de Britten nooit gevraagd rechts te rijden

Ook hun obsessie over het “repatriëren” van bevoegdheden vanuit Europa is onbegrijpelijk, gezien het feit dat de meeste belangrijke kwesties – van cybercriminaliteit tot handel – tegenwoordig een regionale of wereldwijde aanpak vereisen. De structuur van een traditionele natiestaat lijkt daarvoor te bekrompen.

Natuurlijk heeft Cameron gelijk wanneer hij zegt dat als Groot-Brittannië de EU verlaat, de boel niet zal instorten. Groot-Brittannië zal nog steeds een grote economie zijn. Maar in vergelijking met de reuzen uit het oosten, de Verenigde Staten en de eurozone, zal Groot-Brittannië gedegradeerd worden naar de “tweede divisie” van economische mogendheden.

En natuurlijk zal het land een nucleaire grootmacht blijven. Maar dat is Pakistan ook. En het land zal zijn bijzondere band met de Verenigde Staten behouden. Maar Washington heeft al duidelijk gemaakt dat zijn trouwste bondgenoot een vinger in de Brusselse pap moet blijven houden. En ook de bondgenoten uit de Commonwealth zullen er nog steeds zijn. Maar voor deze landen is Groot-Brittannië buiten de EU maar van weinig diplomatiek nut.

Ik begrijp dat Britten eilanders zijn en zo hun eigen manieren hebben. Maar in tegenstelling tot wat er in de volksmond wordt beweerd en de regelrechte leugens uit de Britse tabloids, heeft de EU hen nooit gevraagd rechts te gaan rijden, liters in plaats van pints te drinken, hun pubs in te ruilen voor bistro’s en afstanden te meten in kilometers in plaats van mijlen. Groot-Brittannië is Europees tot op het bot voor de zaken die er werkelijk toe doen: het respect voor wetgeving, democratie en de onvervreemdbare rechten die de menselijke waardigheid definiëren.

Groot-Brittannië kan gids zijn naar dynamischer Europa

Over de toekomst van Groot-Brittannië in Europa zal natuurlijk worden beslist door het Britse volk en hun regering. Maar nu ik al zes jaar in dit land woon, studeer en werk, en ervan ben gaan houden alsof het mijn tweede thuisland is, voel ik me verplicht te zeggen dat de Conservatieve Lagerhuisleden op weg zijn een monumentale diplomatieke en politieke fout van onvoorstelbare proporties te maken. En ook Europa dreigt het nodige te verliezen, omdat het zonder Groot-Brittannië nog bureaucratischer, meer in zichzelf gekeerd en rigide zal worden.

Mijn appartement in Athene lag naast de begraafplaats voor geallieerde strijders. Iedere dag werd ik eraan herinnerd dat ons continent in donkere tijden werd verdedigd door Groot-Brittannië, dat daarvoor enorme offers bracht. Nu kan Groot-Brittannië de gids zijn naar een dynamischer, transparanter, welvarend en verantwoordelijk Europa, in een wereld waarin de machtsverhoudingen snel naar het oosten verschuiven. Toekomstige generaties zullen degenen die een logische stap negeerden, en daarmee hun land iedere betekenis ontnamen, nooit vergeven.

Update van 17 januari, 21u00: David Cameron heeft zijn speech van vrijdag 18 januari afgelast wegens de gijzeling in Algerije — Presseurop

Vanuit Nederland bezien

“Cameron kan beter thuisblijven”

“Als David Cameron naar Nederland komt om zich van de EU te distanciëren, kan hij beter thuisblijven”, schrijft politiek analist Hylke Dijkstar in De Volkskrant.

Dat onze regering Cameron een platform biedt om nationale politiek te bedrijven, is bedenkelijk. Problematischer is echter dat zijn voorstellen helemaal niet in het belang van Nederland zijn. Laat staan in het belang van de Europese Unie. […] Cameron wil een EU à la carte. [...] Als we toestaan dat Londen Europese verdragen mag heronderhandelen, zullen er vast nog andere landen zijn met een wensenlijstje. De meeste lidstaten zien dan ook helemaal niets in de plannen van Cameron. Het beloofde referendum zal dan gaan over de vraag of het Verenigd Koninkrijk wel lid moet blijven van de EU.[...] Het verlies van Griekenland zou de EU nog wel kunnen opvangen, maar bij een uittreding van het Verenigd Koninkrijk zou Europa sterk aan economische, diplomatieke en militaire macht inboeten. Verder zullen kleinere lidstaten zich niet meer thuis voelen in een club waar Frankrijk en Duitsland de dienst gaan uitmaken.

Bovendien riskeert Groot-Brittannië de EU in onzekerheid:

Een Brits EU-referendum zal niet voor 2017 of 2018 plaatsvinden. Dit betekent dat wij een lange tijd in onzekerheid zullen verkeren. En onzekerheid kunnen we momenteel niet gebruiken.

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp