Bouwwerkzaamheden bij de mijn van Skouries. Griekenland, 26 oktober 2012.

Goud, tegen welke prijs dan ook

Om de staatsschuld te verkleinen heeft de Griekse staat tegen zeer lage prijzen mijnbouwvergunningen in het Noorden van het land uitgegeven. De inwoners, die weliswaar te maken hebben met hoge werkloosheid, vrezen de milieugevolgen van de ontginningen.

Gepubliceerd op 7 februari 2013 om 15:59
Bouwwerkzaamheden bij de mijn van Skouries. Griekenland, 26 oktober 2012.

“Daarboven. Zie je het? Daar willen ze een gat gaan maken.” Lazaros Toskas wijst met zijn vinger richting de top van de berg. Daar tussen de bossen met eiken-, beuken- en dennenbomen is het mijnbouwbedrijf Hellas Gold van plan een grote groeve te graven. Daarmee kan het de schat die de Kakavosberg in het bos van Skouries herbergt, ontgonnen worden.

Al duizenden jaren zijn we op de hoogte van de rijkdom van deze plek op het Noord-Griekse schiereiland Chalkidiki: je vindt er koper, zilver, lood, zink, maar vooral goud, een mineraal waarvan de waarde de afgelopen tien jaar verviervoudigd is. Maar daar waar sommigen in deze regio, die met hoge werkloosheidscijfers te maken heeft, handel en werkgelegenheid in het vooruitzicht zien, vrezen anderen de verwoesting van een ecosysteem omwille van een project dat wegens de economische crisis tegen elke prijs moet worden uitgevoerd.

Bevolking vreest voor watervoorziening

Lazaros Toskas, 54 jaar oud, is ingenieur civiele bouwkunde. Hij woont in Megali Panagia, het plaatsje dat het dichtst bij de mijnen van Skouries ligt. Hij is een van de leiders van de protestbeweging tegen het project, die al meerdere acties heeft georganiseerd. De ingenieur laat ons de werkzaamheden zien die reeds hebben plaatsgevonden voor de drainage van het water: “Zij moeten de berg leeg laten lopen voordat zij hun gangenstelsels kunnen boren.” Onder de open mijnafgraving, die 250 meter diep zal worden, zullen tunnels worden gegraven die tot 700 meter de grond in gaan.

De lokale bevolking vreest voor de watervoorziening van de regio. “De grond is rijk aan allerlei soorten mineralen met vooral een hoge concentratie arsenicum. We hebben geen idee wat er kan gebeuren”, zegt Toskas bevreesd.

Nieuwsbrief in het Nederlands

Hoge concentratie arsenicum

Het onderwerp van het arsenicum komt meerdere keren ter tafel als wij praten met de tegenstanders van de mijn.

Volgens hen is de methode die het bedrijf wil gebruiken om goud te winnen, niet uitvoerbaar in een terrein met zo’n hoge concentratie arsenicum. Eduardo Moura, de vicepresident van Eldorado Gold (de Canadese mijnbouwgigant die voor 95 procent eigenaar is van Hellas Gold) antwoordt daarop, via e-mail, dat zijn bedrijf de Griekse en Europese milieuregels nauwgezet naleeft en dat “het volledige onderzoek – van uitwerking via herziening tot goedkeuring van de Griekse staat - naar de gevolgen op het milieu rond de mijnen van Chalkidiki vijf jaar heeft geduurd.” Wat betreft de gekozen werkwijze schrijft hij dat het bedrijf kan verzekeren dat “het testen heeft uitgevoerd om er zeker van te zijn dat het [de werkwijze, red.] uitvoerbaar en efficiënt is.”

“Ik ben niet tegen of voor. Maar ik zou liever hebben dat wij werk van andere projecten zouden krijgen”, zegt de eigenaar van een juwelier in Ierissos, een toeristisch dorpje op Chalkidiki dat het hoofdkwartier van de tegenstanders van de mijn is geworden. De juwelier vat de zorgen van de bevolking goed samen, ook die van hen – zoals hijzelf- die niet mee hebben gedaan aan de protesten: “Het water dat wij drinken komt uit de berg. Als die vervuild raakt, wat moeten we dan?”, vraagt hij zich af.

En dan is er nog de kwestie van het toerisme: “Denk je dat toeristen zullen langskomen als ze weten dat er op een paar kilometer afstand van het dorp een mijn is?”. De juwelier zegt dat hij de ongerustheid van de werklozen begrijpt. De kwestie van de werkgelegenheid is in feite de belangrijkste oorzaak van de onenigheid tussen de voor- en tegenstanders. Nu werken er al 1.100 mensen bij het mijnbouwbedrijf. “Al met al scheppen we met onze activiteiten, indirect en direct, 5.000 banen”, voegt Eduardo Moura daar aan toe.

Informatie van de staat wordt gewantrouwd

Maar velen blijven ervan overtuigd dat de opbrengsten niet opwegen tegen de risico’s en ze wantrouwen de informatie afkomstig van de staat. Om dit wantrouwen te rechtvaardigen, herinneren zij er aan dat de staat de exploitatievergunningen van deze mijn voor veel te weinig geld heeft verkocht. En dat terwijl de regio waar de delfplaats zich bevindt, het Noorden van Griekenland, een rijkdom aan mineralen herbergt die op 20 miljard euro wordt geschat.

In december 2003 nam Athene het beheer van de mijn over nadat de regering een buitengerechtelijke regeling had getroffen met TVX Hellas, de voormalige eigenaar. Het bedrijf had het project verlaten na protesten van de lokale bevolking. De Griekse staat legde toen 11 miljoen euro op tafel om de mijn te kopen. Op dezelfde dag en voor dezelfde prijs werd het toen aan Hellas Gold verkocht, een bedrijf dat pas drie dagen daarvoor was opgericht en dat alle exploitatierechten in handen kreeg. Niet veel later werd 95 procent van het kapitaal van Hellas Gold opgekocht door het Canadese European Goldfields (EG). Tijdens een accountsonderzoek bleek later dat de werkelijke marktwaarde van het bedrijf rond de 400 miljoen euro lag. In 2012 werd EG overgenomen door Eldorado Gold.

Gewelddadige confrontaties met de politie

Het bedrijf verdedigt het project door te verzekeren dat het “in het bezit is van alle benodigde milieuvergunningen”. De tegenstanders hebben inmiddels bezwaar aangetekend bij de Griekse Raad van State tegen het onderzoek naar de milieugevolgen.

“Belangrijke veldslagen van de burgeroorlog hebben hier tussen 1947 en 1949 plaatsgevonden”, brengt Yorgos Tarazas, een werkloze die zich met hand en tand verzet tegen het project in Skouries, in herinnering. Een aantal acties van de tegenstanders zijn uitgelopen op gewelddadige confrontaties met de politie. Afgelopen zomer, na een ware veldslag in de bergen, daalde de oproerpolitie af naar het centrum van Ierissos en werd er gespoten met traangas. “Velen van ons hadden dat daarvoor alleen maar op tv gezien”, herinnert Yorgos Tarazas zich.

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp