Kies een taal
De Litouwers herhalen graag om ’t hardst dat je “een gegeven paard niet in de bek moet kijken”. Maar de inwoners van Tallinn, die vanaf 1 januari gratis met het openbaar vervoer kunnen reizen, gebruiken liever het spreekwoord waarvan de Amerikanen zo houden: “there ain't no such thing as a free lunch” [Voor niets gaat de zon op]. Thea, werknemer in de dienstverleningssector, is blij dat ze 20 euro per maand kan besparen, de gemiddelde kosten die een inwoner van Tallinn per maand kwijt is aan transport. Maar zij voegt daar wel onmiddellijk aan toe dat het nieuwe systeem ook zijn nadelen heeft. “Het aantal daklozen en dronkaards dat met het openbaar vervoer reist, is flink toegenomen. Eerst namen ze alleen de bus uit de achterstandswijk Kopli, maar tegenwoordig zie je ze overal. Bovendien zijn de bussen nu vaak overvol en moet je vaak wachten op de volgende, waar meer plek in is”, vertelt de 22-jarige Estse.
Verkiezingsstunt?
“Voor parkeerplaatsen die eerst gratis waren, moet nu betaald worden en de duurste tariefzones zijn uitgebreid. Sommigen beweren dat het hier gaat om duurzame ontwikkeling. Maar de mensen hebben de indruk dat de gemeente dit doet omdat er geld nodig is om het gratis openbaar vervoer te laten functioneren”, legt Andreas Kasekamp uit, professor aan de universiteit van Tartu.
Om het openbaar vervoer te kunnen gebruiken, moeten je als inwoner van Tallinn staan ingeschreven bij de burgerlijke stand. Daarnaast geldt er voor iedere reiziger een identificatieplicht en moeten de mensen hun groene reizigerskaart bij zich hebben, die 2 euro voor 4 jaar kost.
In opdracht van Taavi Aas, locoburgemeester van Tallinn en lid van de Centrumpartij [de meest geliefde partij onder de Russischtaligen in Estland], moeten de reizigers steeds als ze van het openbaar vervoer gebruik maken inchecken met hun groene kaart. Op die manier kunnen de trajecten die de reizigers maken, worden gevolgd en geanalyseerd.
Veel inwoners van Tallinn hebben zich verbaasd over de haast waarmee het gratis vervoerssysteem in de stad is ingevoerd.
Heeft dat soms iets te maken met de gemeenteraadsverkiezingen die volgend najaar plaatsvinden, en waarvan voorspeld wordt dat ze gewonnen zullen worden door de centrumpartij?
Trams zijn ontoegankelijk voor rolstoelen
Hoewel Tallinn zegt een groene stad te willen worden, is A. Weideman ervan overtuigd dat er alleen maar oude – en dus vervuilende – bussen in de stad rond rijden.
“Ze beweerden dat vanaf 1 januari alle inwoners van Tallinn van het gratis vervoer gebruik konden maken. Wij vroegen wat de gevolgen zouden zijn voor degenen die hun auto dagelijks gebruiken. Ze vertelden ons geduld te hebben, dat daar te zijner tijd meer informatie over zou komen. Maar we hebben helemaal niets meer gehoord.
Bij de invoering van het gratis vervoer, werd de verkeerde volgorde aangehouden, denkt architect en stedenbouwkundige I. Skudraite. Zij vergelijkt het gratis openbaar vervoer in de Estse hoofdstad met een huis in aanbouw, dat nog steeds geen funderingen heeft, maar waarbij de ramen al worden geplaatst.
“In het algemeen is gratis openbaar vervoer natuurlijk een goede zaak, maar er zijn een paar essentiële stappen overgeslagen. In de winter worden de stoepen van Tallinn niet schoongemaakt, en zijn ze moeilijk begaanbaar. Het ingezette materieel is verouderd. De trams zijn bijvoorbeeld oud, ze zijn ontoegankelijk voor rolstoelen of zelfs maar voor een kinderwagen. Het hart van de stad wordt gevormd door de haven, maar die is niet verbonden met een grote weg buiten de stad, en er komen slechts kleine, nauwe straatjes op uit. Er wordt volop geld gestoken in de mobiliteit van de mensen, maar kunnen die wel überhaupt bewegen?”* vraagt Skudraite zich af.
Vanuit Polen bezien
Baltische Tijger is weer terug
Twee decennia na het uitroepen van de onafhankelijkheid, neemt Estland een stabiele positie in in de wereld, schrijft Uważam Rze. Dit Poolse weekblad somt de vele goede dingen op die Estland voor elkaar heeft gekregen:
Het werkloosheidspercentage is lager dan 10% en het gemiddelde inkomen is 839 euro [...]. Het land profileert zich als pionier op IT-gebied en als een natie die dicht bij de burgers staat [...] Estlanders zijn zelden off-line. Er zijn ruim 1.100 WiFi hotspots in het hele land. Men kan er via internet stemmen en zijn belasting betalen, en on-line een onderneming starten doe je in slechts 18 minuten.
