Turkije zal nooit lid worden

Turkije, onderdeel van meerdere multilaterale en internationale organisaties, voert al sinds de jaren 60 onderhandelingen over aansluiting bij de EU, maar een lidmaatschap zit er voorlopig niet in. Een commentator vraagt zich af of de kansen van het land niet verkeken zijn en het zich tevreden moet stellen met een bijrol in de Amerikaanse Midden-Oostenpolitiek.

Gepubliceerd op 11 maart 2013 om 12:19

Sinds begin jaren zestig heeft Turkije het voornemen zich aan te sluiten bij de Europese Unie. Toen de procedure van start ging, had deze unie nog de naam Europese Economische Gemeenschap en waren er slechts zes leden. Vandaag de dag onderhandelt Turkije nog steeds over aansluiting bij de Europese Unie, die inmiddels 27 leden telt en binnenkort [op 1 juli aanstaande, red.] het 28e lid mag verwelkomen.

Turkije is echter al wel sinds 1969 lid van de Organisatie van de Islamitische Samenwerking en de Islamitische Ontwikkelingsbank. Bovendien maakt het land onderdeel uit van een hele reeks andere internationale organisaties zoals de OESO en de Organisatie voor Economische Samenwerking in het Zwarte Zeegebied (BSEC), waarvan Turkije aan de wieg heeft gestaan. Natuurlijk is het ook lid van de NAVO en lonkt het naar de Shanghai-samenwerkingsorganisatie.

Wie naar deze situatie kijkt, zou kunnen denken dat Turkije zich in het centrum van de mondiale politiek bevindt. Maar is dat ook zo? Ik behoor in ieder geval tot de groep mensen die meent dat het vanaf het begin af aan al duidelijk was dat Turkije zich niet bij de Europese Unie zou kunnen aansluiten.

Een politieke grap

Volgens mij zijn de redenen dat deze landen wél lid van de EU zijn geworden van politieke aard. Begin jaren negentig, toen de Sovjet-Unie uiteenviel en het einde van het tijdperk van de Comecon [een economisch samenwerkingsverband van Oost-Europese communistische landen, red.] werd ingeluid, werd het nodig geacht deze landen in een organisatie te verenigen om te voorkomen dat ze opnieuw onder de invloedssfeer van Moskou zouden vallen. Deze organisatie bleek de Europese Unie te zijn en dit beleid werd door Clinton aangemoedigd.

Nieuwsbrief in het Nederlands

Een land als Kroatië, dat dichtbij Duitsland ligt, heeft een beslissende rol gespeeld bij het uiteenvallen van Joegoslavië. Dat is de reden waarom ik meen dat het land zijn plaats in de Europese Unie echt heeft verdiend. Daarentegen is er geen politieke reden te bedenken die een toetreding van Turkije tot de EU zou rechtvaardigen. En zelfs als Turkije flirt met de Shanghai-samenwerkingsorganisatie, dan nog kan het land niet beweren dat dit verbond werkelijk een alternatief voor de EU vormt, aangezien iedereen weet dat dat niet waar is. Sommigen menen zelfs dat het om een politieke grap gaat.

'Onderaannemer van de VS'

In werkelijkheid is de politieke rol van Turkije die van een “onderaannemer” van de Verenigde Staten in het Midden-Oosten. Het gebrek aan politiek bewustzijn onder grote delen van de samenleving, de omvang van het Turkse politieke apparaat, de kwaliteit van de media, de capaciteiten en het niveau van onze zakenmensen én ambtenaren dragen er helaas aan bij dat Turkije slechts deze tweederangs rol kan vervullen.

Laten wij ons niet voor de gek houden door termen als ‘co-president’ [verwijzing naar het co-presidentschap van het inmiddels opgeheven Groot Midden-Oostenproject, opgezet door George W. Bush, waar vooral in Turkse nationalistische kringen veel kritiek op was, red.] te bezigen en laten we de trieste realiteit onder ogen zien.

Ik gebruik de term ‘tweederangs onderaannemer’ omdat ik geen andere kan bedenken, aangezien zelfs Israël een betere behandeling geniet van de VS. Zo lang grote delen van de bevolking geen beter begrip van onze daadwerkelijke positie op het internationale strijdtoneel hebben, zullen deze holle en nergens op gebaseerde uitingen van zelfwaardering blijven worden uitgesproken. Het zal echter niets aan de situatie veranderen.

Commentaar

Zal het er echt nooit van komen?

“Turkije zal nooit onderdeel worden van de EU”, kopte de Duitse boulevardkrant Bild onlangs boven een artikel. Maar “wat Bild maar niet wil zien, is dat het woord “nooit” niet in het woordenboek van de EU staat”, schrijft Milliyet als reactie. De Turkse krant constateert dat de EU de Turken laat wachten zonder duidelijk te maken of dat tevergeefs is of niet.

We zijn op een punt gekomen waarin het zwaartepunt in de discussie is verschoven van “Zal Turkije ooit lid kunnen worden?” naar “Wil Turkije lid worden?”

, aldus het dagblad. Maar:

De doorslaggevende factor voor aansluiting van Turkije zal de politieke beslissingen zijn van de EU-lidstaten, die in hun overweging weer hun eigen economische situatie meenemen. […] De grootste vrees van Ankara is de opkomende trend in het onderhandelingsproces om “aan burgers hun mening te vragen”.

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp