Kies een taal
Na het geniepige offensief van de Europese Unie is het Kremlin overgegaan tot de tegenaanval. De EU had Cyprus er bijna van overtuigd een confisquerende heffing in te voeren die nadelig zou hebben uitgepakt voor Russische overheidsbedrijven. Nu is het echter niet meer mogelijk op eenvoudige wijze, of met zo min mogelijk verlies, uit de crisis te komen. En het Russische gebrek aan geestdrift om Cyprus opnieuw te hulp te schieten, is bovendien een gemakkelijke manier om druk op Europa uit te oefenen.
Cyprus verwacht een gebaar van Moskou in ruil voor bepaalde “voordelen” voor de Russische economie. Michael Sarris, de Cypriotische minister van Financiën, benadrukte dat hij [op 20 maart] niet met lege handen naar Moskou vertrok. Hij ging daar een toelichting geven op de kansen die er voor Rusland zouden ontstaan, als het land Cyprus te hulp zou schieten. Op de lijst stonden onder meer investeringen in het banksysteem en de Cypriotische gaswinning. Cyprus vraagt absoluut niet om een lening, maar wil een veronderstelde wederzijds winstgevende transactie sluiten.
Bruuske mededelingen van Moskou
Rusland lijkt nu echter zijn tijd te willen nemen. Andrej Kostine, directeur van de VTB-bank [Vnechtorgbank], het grootste slachtoffer van de Cypriotische crisis, heeft aangekondigd dat zijn bedrijf totaal niet geïnteresseerd is in de beleggingen in het bankvermogen op het eiland: “Ter plaatse verkeren er twee banken in een kritieke situatie die nodig gesaneerd moeten worden. Het zou absurd zijn te doen alsof we daar belang bij zouden hebben. Ons enige belang is zo snel mogelijk weer betalingen te kunnen uitvoeren en de rekeningen van onze cliënten weer te kunnen beheren.” En hij voegt daaraan toe dat zijn bank “zijn activiteiten zal moeten stopzetten en de Cypriotische markt eenvoudigweg moet verlaten” in geval er “door de politiek opgelegde, onrechtmatige besluiten worden genomen”.
De avond daarvoor verklaarde premier Dmitri Medvedev in een interview met de Europese media dat de activiteiten van de grote Russische banken en staatsbedrijven op Cyprus geblokkeerd werden terwijl er geen sprake was van boekhoudkundige of fiscale problemen. Zo legde hij de bruuske mededelingen van Moskou uit. Hij bevestigde tussen neus en lippen door dat het Cypriotische belastingparadijs niet alleen aantrekkelijk was voor de Russische private sector maar ook voor overheidsbedrijven. De premier voegde daaraan toe dat Rusland zou nadenken over hulp aan Cyprus zodra de EU haar eigen serie maatregelen om de crisis op te lossen, zou hebben voorgesteld.
Rusland neemt een pauze. Het land lijkt niet te weten hoe het met zo min mogelijk schade uit deze crisis kan komen en heeft dus besloten met een afwachtende houding wraak te nemen op de EU. Want als Moskou zich terugtrekt, zijn het niet 10 miljard euro die Europa moet vinden om Cyprus te redden, maar de totale benodigde som zal dan 17 miljard euro bedragen.
Moskou niet tijdig gewaarschuwd
Geconfronteerd met deze geopolitieke uitdaging, probeerden een aantal Europese ambtenaren hun woorden af te zwakken. Commissievoorzitter José Manuel Barrosso voerde het tijdstip aan waarop de vergadering van de Europese ministers van Financiën plaatsvond, en waarbij pas tegen het ochtendgloren een besluit werd genomen. Daardoor zou Moskou niet tijdig gewaarschuwd zijn.
De Europese toon mag dan verzoenend zijn, de daden zijn dat niet. Vanaf maandag zou de aanvoer van contant geld naar Cyprus door de ECB gestopt kunnen worden waardoor de economie van het eiland doodbloedt. Gisteren bedreigde een anonieme Europese bron de Cypriotische banken met een faillissement als er geen nieuw akkoord zou worden gesloten over de heffing op de spaartegoeden.
Veldslag tussen Poetin en Merkel
Dat was voor de New York Post aanleiding de schermutselingen tussen Rusland en Europa te kwalificeren als een epische veldslag tussen president Poetin en de Duitse Bondskanselier Angela Merkel. In het buitenland wordt verondersteld dat het voorstel van de eurogroep om een confisquerende heffing in te voeren door Poetin als een persoonlijke belediging werd opgevat.
Fortuin afkomstig uit Engeland
Experts bevestigen dat het eiland niet in de positie is om wat voor werkelijk voordelig voorstel dan ook aan Moskou te doen. “Voor de Russische economie ligt het enige belang van Cyprus in het gebruik dat Rusland er vroeger van maakte: een financieel platform dat buiten de Russische wetgeving viel, maar dat redelijk solide en voorspelbaar was. Vanuit beleggersoogpunt is Cyprus als land niet beter dan welk ander politiek stabiel land aan de oostelijke Middellandse Zeekust dan ook”, zegt Viktor Koukharski, algemeen directeur van de Razvitié-groep.
Hij merkt echter op dat hoewel de Cypriotische banken volop Russische fortuinen beheren, er nog meer afkomstig zijn uit Engeland. “Duitsland besloot een deel van zijn geheime tegoeden op te nemen om ze in de Europese spaarpot te storten”, veronderstelt Koukharski. Maar dat is op een schandaal uitgedraaid.
