Kies een taal
Hoe ernstig de crisis is en hoe groot de gevolgen ervan zijn blijkt wel uit de hoge werkloosheidscijfers in Spanje. Tegelijkertijd moeten we constateren dat de maatregelen die zowel in Brussel als bij ons worden genomen ondanks alle opofferingen die mensen zich moeten getroosten geen resultaat opleveren. Integendeel, het wordt steeds slechter. De cijfers van het Spaanse Nationaal Bureau voor de Statistiek (EPA) waren gisteren slechter dan ooit: voor het eerst zitten nu meer dan zes miljoen mensen zonder werk. Bijna twee miljoen daarvan zijn al ruim twee jaar werkloos, wat betekent dat ze moeten rondkomen van een minimuminkomen van hooguit 400 euro. Een somber beeld.
Van een coherent verhaal is geen sprake
Tot nu toe zijn de richtlijnen van de Europese Unie om de crisis te bestrijden bedoeld om de overheidsfinanciën op orde te brengen en is het streven erop gericht het financiële evenwicht niet te verstoren, zodat markten zonder inmenging kunnen functioneren. Daar blijft het feitelijk bij. De president van de Europese Centrale Bank (ECB) vroeg kort geleden nadrukkelijk om de begrotingstekorten binnen de perken te houden, maar repte met geen woord over wat het doel van de economie en economisch beleid zou moeten zijn, namelijk het welzijn van de burgers, waarvoor werk een eerste en absolute vereiste is. Vooral als gebrek aan werk chronische vormen aanneemt, zoals in Spanje, en synoniem begint te worden aan maatschappelijke uitsluiting. Van alle grote internationale instellingen heeft alleen het IMF, bij monde van zijn voorzitter, gerefereerd aan de dramatisch hoge werkloosheid in Spanje en geopperd om het beleid te veranderen, zo niet voor wat betreft de maatregelen, dan toch voor wat betreft de snelheid waarmee die worden doorgevoerd.
De regering reageerde op de cijfers die gisteren bekend werden door het verlies aan arbeidsplaatsen in het eerste kwartaal van dit jaar te vergelijken met dat in het eerste kwartaal van vorig jaar zonder er rekening mee te houden dat de Paasdagen dit jaar in maart vielen, wat wel aangeeft dat van een coherent verhaal geen sprake is.
Nieuwe wet heeft niet het gewenste resultaat
Door te benadrukken dat tussen januari en maart 2013 minder banen verloren zijn gegaan dan in dezelfde periode in 2012 lijkt de regering - zonder het met zoveel woorden te zeggen - te willen beweren dat de hervorming van de arbeidsmarkt die een jaar geleden in gang is gezet vruchten begint af te werpen. De cijfers liegen er echter niet om: het aantal werklozen blijft stijgen, hoewel met lagere kosten voor het bedrijfsleven. Zoals al viel te vrezen blijkt uit de EPA-cijfers dat na degenen met een tijdelijk contract nu ook degenen met een vast contract hun baan kwijtraken, zeker sinds met de nieuwe wet de ontslagvergoeding omlaag is gegaan. De regering, die met geen woord rept over hoe groot de kans is dat de hervormingen bij herstel van de economie tot nieuwe werkgelegenheid zullen leiden maar zich beperkt tot vertrouwen op betere tijden, wekt de indruk dat de nieuwe wet tot nu toe niet het gewenste resultaat heeft opgevelerd.
EU is geobsedeerd door bezuinigingen
De cijfers over het eerste kwartaal vormen het beste bewijs dat de regering het economische beleid drastisch moet omgooien. De aanhoudende crisis heeft van miljoenen mensen langdurig werklozen gemaakt, die niet meer kunnen terugkeren op de arbeidsmarkt. Geen enkele structurele hervorming van de economie of verandering in het pensioenstelsel kan daar iets aan veranderen. Het land kan die last niet dragen. Een zo rechtzinnig en beheerst man als Andreu Mas-Colell, economisch beleidsadviseur van de Generalitat, eiste gisteren een “keerpunt” en zelfs een wijziging in het Europese beleid. Naar zijn mening is de Europese Unie geobsedeerd door bezuinigingen. Dat beleid wordt niet gerechtvaardigd door de resultaten: het Europese bbp daalt, de werkloosheid stijgt en in Spanje leidt dat tot een impasse waar het land nog maar moeilijk uit zal komen.
Brussel zal vasthouden aan de doctrine
Gezien de ervaringen in de afgelopen jaren valt te verwachten dat Brussel vast zal blijven houden aan de officiële doctrine, al is de termijn voor het halen van de streefcijfers inmiddels verhoogd, en zullen veranderingen pas worden doorgevoerd als de werkloosheidsproblemen en de armoede in de zuidelijke lidstaten negatieve gevolgen beginnen te krijgen voor de economieën in het Noorden. Sommige tekenen wijzen daar al op. Maar naar alle waarschijnlijkheid is het voor ons dan al te laat.
Statistieken
Bedriegende werkloosheidscijfers
Volgens cijfers van Eurostat hadden 26,3 miljoen Europeanen eind februari geen baan, waarvan 19 miljoen in de eurozone. De werkloosheidspercentages bedroegen in de hele EU 10,9% en in de eurozone 12%.
De Belgische krant Le Soir meent dat de situatie op de arbeidsmarkt in feite nog erger is dan deze cijfers doen geloven. De statistieken “vormen een ernstige onderschatting van de gedeeltelijke werkloosheid”, die naar voren komt in het pas gepubliceerde Labour Force Survey van Eurostat over 2012. Ook moet rekening worden gehouden met zogenaamde “ontmoedigde arbeidskrachten”, met de groep van “potentieel extra arbeidskrachten” (mensen die zouden willen werken maar niet per direct beschikbaar zijn) en met “mensen die onvrijwillig in deeltijd werken” terwijl ze eigenlijk voltijd zouden willen werken.
45,4 miljoen Europeanen lijden in feite aan een gebrek aan werk, dat is 19% van de beroepsbevolking! Bijna het dubbele van het officiële werkloosheidscijfer. Het spreekt voor zich waarom dat percentage “gedeeltelijke werkloosheid” niet naar buiten wordt gebracht.
