Nieuws Verkiezingen in Bulgarije
Sofia (Bulgarije), op 7 mei 2013. Verkiezingsposters van Volen Siderov, de leider van de extreemrechtse partij Ataka.

De zoektocht naar Europa

Europa is de grote afwezige in de campagne voor de Bulgaarse parlementsverkiezingen op 12 mei. Behalve als er wordt opgeroepen om uit de EU te stappen – zoals extreemrechts doet – of als er wordt beloofd dat de Europese fondsen de staatskas wel degelijk zullen blijven spekken, zoals de twee grootste partijen doen.

Gepubliceerd op 10 mei 2013 om 13:42
Sofia (Bulgarije), op 7 mei 2013. Verkiezingsposters van Volen Siderov, de leider van de extreemrechtse partij Ataka.

Voor het eerst sinds Bulgarije in 2007 tot de Europese Unie (EU) toetrad, wordt er in de publieke ruimte vrijwel niet meer over Europa gesproken. Natuurlijk gaat een afgezaagd liedje uiteindelijk vervelen, maar in dit geval lijkt de reden dieper te liggen: Europa is opgenomen op de lange lijst van illusies die verloren gingen tijdens de overgangsperiode na de val van het communisme.

Geen enkele partij loopt nog tegenover zijn kiezers te pronken met de Europese gedachte. Zelfs politieke partijen die het woord ´Europees´ in hun naam voeren, hebben deze gedachte losgelaten. Europa is gereduceerd tot een soort button die Bulgaarse politici op de revers van hun jasje spelden als zij een ontmoeting met buitenlanders hebben. Als ze daar behoefte aan hebben, spoeden ze zich naar Brussel om zichzelf ervan te overtuigen dat ze nog bestaan – ondanks het bewijs van het tegendeel dat ze in hun thuisland ervaren. Logischerwijs ontmoeten ze daar enkel vertegenwoordigers van zusterpartijen die luidruchtig hun steun betuigen, vooral in verkiezingstijd.

Grandioze show

Het meest opmerkelijke voorbeeld van de neergang van de Europese droom is nu juist afkomstig van de partij die de touwtjes van het land in handen had en die zich opmaakt voor een tweede regeerperiode, namelijk de GERB (Burgers voor Europese Ontwikkeling van Bulgarije). Tijdens de grandioze show die deze partij op 7 april in Sofia hield, deelden aanhangers een op glanspapier gedrukte folder uit met de titel "De goede richting voor Bulgarije: enkele punten uit het politieke programma van de GERB".

Daarin werd meteen al in het begin vermeld dat de GERB een "centrumrechtse partij is die deel uitmaakt van de fractie van de Europese Volkspartij (EVP)". Om dit te staven waren prominente leden van deze ´politieke familie´ uitgenodigd, die bij het evenement op de voorste rij mochten plaatsnemen. Onder hen waren de secretaris-generaal van de EVP, de Spanjaard Antonio López-Istúriz en de voorzitter van de EVP-fractie in het Europees Parlement, de Fransman Joseph Daul.

Nieuwsbrief in het Nederlands

Niet meer dan een melkkoe

Zij gingen er ongetwijfeld van uit dat hun aanwezigheid bedoeld was om de door Bulgaars rechts uitgedragen Europese gedachte te legitimeren. Maar als ze Bulgaars konden lezen, dan hadden ze kunnen constateren dat het onderwerp ´Europa´ alleen vanuit het oogpunt van ´Europese fondsen´ werd belicht.

Om er geen enkele twijfel over te laten bestaan dat Europa niet meer is dan een melkkoe, richtte voormalig premier Bojko Borisov zich tijdens zijn toespraak rechtstreeks tot hen. "Dankzij onze genodigden op de eerste rang kunnen wij garanderen dat er de komende jaren zo´n 32 miljard lev [16 miljard euro, red.] in de Bulgaarse economie zal worden gepompt. Als we het over de GERB hebben, dan moeten we altijd in gedachten houden dat wij de partij zijn die ervoor zorgt dat er geld binnenkomt in Bulgarije."

Volwaardig lid van de Europese familie

Ter herinnering: voordat de GERB in 2009 aan de macht kwam, waren de Europese ambities van de partij heel wat groter. Bulgarije moest deel gaan uitmaken van de Schengenruimte en moest verlost worden van het vernederende Mechanisme voor Samenwerking en Toetsing (MST) waaraan het land sinds zijn toetreding tot de EU wordt onderworpen.

Kortom, Bulgarije moest een volwaardig lid worden van de Europese familie. Maar wat er gebeurde, was precies het tegenovergestelde: Sofia is ieder vooruitzicht (en alle belangstelling) om de euro aan te nemen en om toe te treden tot de Europese ruimte van vrij verkeer, kwijtgeraakt. Het is duidelijk dat het MST tot in lengte van dagen zal worden gehandhaafd, alleen maar om ons in te wrijven dat ons land het niet waard is om rond de Europese tafel te zitten.

Hoogst opmerkelijk

Wat eveneens verdwenen is tussen de partijen als het om Europa gaat, is het tegen elkaar opbieden of met elkaar concurreren: niemand denkt nog dat je de verkiezingen kunt winnen door je Europeser voor te doen dan de anderen.

Het bewijs hiervan wordt geleverd door de belangrijkste oppositiepartij, de Bulgaarse Socialistische Partij (BSP). Partijvoorzitter Sergej Stanisjev van de BSP, die sinds 2011 bovendien voorzitter van de Partij van de Europese Sociaaldemocraten (PES) is, heeft het tegenover de Bulgaarse kiezers veel minder vaak over Europa dan voorheen, wat toch hoogst opmerkelijk is.

In het partijprogramma van de BSP voor de verkiezingen van 12 mei is slechts een korte paragraaf gewijd aan "Bulgarije in de EU en de NAVO", en daarin wordt enkel gesteld dat het idee van een Europa ´met twee snelheden´ niet acceptabel is. Volgens dit programma moeten de economische verschillen tussen de rijke en de arme regio's in de Unie dan ook worden verkleind.

Oude huurflats isoleren

Als de Europese gedachte in het programma van de grote partijen al tot zoiets beperkts is teruggebracht, hoe zit het dan met de kleine partijen? Daar neemt Europa helemaal een minuscule plaats in of komt het niet eens aan de orde. De politieke partij van oud-eurocommissaris Meglena Koeneva, Bulgarije voor de Burgers, belooft ons "31 dingen die ons leven zullen veranderen". Daarin duikt het woord ´Europees´ pas bij nummer 28 op, als er een project wordt gepromoot om oude huurflats te isoleren. Een project dat - zoals u al had begrepen - met Europees geld zal worden gefinancierd.

Maar als we objectief willen zijn, moeten we toegeven dat het thema ´Europa´ wél een duidelijke en prominente plaats krijgt bij Volen Siderov, partijvoorzitter van Ataka (Aanval Coalitie), een nationalistische alliantie met een xenofobisch karakter. Siderov gaat de verkiezingen van 12 mei in met een programma, getiteld “Een nieuwe weg voor Bulgarije”. Dat is zeker niets nieuws, maar hij heeft het pas onlangs tot verkiezingsprogramma verheven.

Gebrek aan iets beters

Er is maar liefst een heel hoofdstuk gewijd aan de vraag of Bulgarije nu wel of niet lid van de Unie moet blijven. Het antwoord wordt meteen al in de eerste regel gegeven: "De Europese Unie vormt een bedreiging voor de democratie en de nationale soevereiniteit van de lidstaten." Nadat hij eerst alle slechte kanten van de EU heeft opgesomd, stelt Volen Siderov voor om "de Bulgaarse economie te heroriënteren in de richting van China, India, Brazilië, Japan en Rusland".

Zo zien we dus dat de partijen ons, bij gebrek aan iets beters, een virtuele rondreis over de wereldbol aanbieden. Ondertussen hopen ze dat de kiezers hun een toegangskaartje zullen verschaffen voor het parlement, dat nog altijd de belangrijkste toeristische bestemming voor Bulgaarse politici is.

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp