Kies een taal
Als we de uitspraken van premier Erdoğan vlak na aanvang van de gebeurtenissen op het Taksimplein beluisteren, wordt al snel duidelijk waar de schoen hem wringt met het oog op de democratie in ons land. Recep Tayyip Erdoğan levert kritiek op iedereen: op de oppositie, op betogers en zelfs op de politie, die te ver is gegaan met het inzetten van traangas. Erdoğan vergeet en passant echter om zijn eigen actie en die van zijn regering te bekritiseren. Zelfs de gouverneur van Istanbul wordt gespaard.
De verantwoordelijkheid voor de recente gebeurtenissen zou dus uitsluitend berusten bij ondergeschikte politiefunctionarissen. Als het alleen een kwestie van excessief politieoptreden zou zijn geweest binnen een democratisch regime, dan had de regering verantwoording moeten afleggen. Vooral omdat er in Turkije wettelijk niet nauwkeurig is vastgelegd onder welke omstandigheden traangas mag worden ingezet. Maar de regering die de politie een dergelijke volmacht verleende, heeft niet eens de moeite genomen om hiervoor ook maar enige regel op te stellen.
Burgerlijke ongehoorzaamheid
Welbeschouwd overtreft de crisis die begon in het Gezipark het excessieve gebruik van traangas door de politie dus aanzienlijk. Feitelijk is hier sprake van de opkomst van een heuse beweging van burgerlijke ongehoorzaamheid die voortvloeit uit de oproep om in actie te komen tegen het kappen van bomen. De wettigheid van dat plan is twijfelachtig [Dagblad Radikal onthulde het bestaan van een officieel deskundigenrapport waarin dit plan voor de bebouwing van het Gezipark als onwettig wordt gesteld, red.]. En wij zijn op onze beurt getuige van een vorm van staatsterrorisme waarbij burgers het recht wordt ontzegd om bijeen te komen en te demonstreren.
Premier Erdoğan zit opgesloten in een ivoren toren waar geen enkele kritiek hem meer kan raken. Hij wil niet inzien dat de plannen waartoe hij heeft besloten en die hij nuttig acht voor de gemeenschap in werkelijkheid stuiten op ernstige bezwaren in brede lagen van de bevolking. Hij wil bovendien niet horen dat deze samenleving niet langer accepteert dat alle besluitvormingsprocessen blijven berusten bij slechts één man.
Gevoel dat de dictatuur heerst
Hij weigert in te zien dat het keurslijf voor de media, het ontslag van kritische hoofdredacteuren, de keuze voor de naam van de derde brug over de Bosporus, waarmee hij de alevieten diep heeft gekwetst [de Yavuz Sultan Selim-brug, de Turkse naam van de Ottomaanse sultan Selim I (1470-1520), bekend om zijn overwinning op de sjia, waarmee ook de alevieten zich verbonden voelen, de andersdenkende sjiieten uit Anatolië, red.], de zeer strenge restricties voor het nuttigen van alcohol onder het mom van gezondheidsmaatregelen en het gewelddadige optreden tegen betogers in het Gezipark, bij de bevolking het gevoel hebben gewekt dat dit alles onder dwang werd opgelegd en dat voortaan de dictatuur heerst.
Premier Erdoğan zou graag zien dat het achterwege blijven van iedere vorm van kritiek, waardoor het klimaat van zijn partij wordt gekenmerkt, van toepassing is op de hele samenleving. Hij wil zelfs de bezwaren van de conservatieve, praktiserende en liberale moslims niet horen, hoewel zij hem toch jarenlang hebben gesteund. Hij weigert de ernstige onvrede in de vele verschillende lagen van de bevolking onder ogen te zien. Deze onvrede wordt veroorzaakt door de opmars van zijn autoritarisme, terwijl hij toch in staat is gebleken de enige democratische moslimregering ter wereld te creëren, waarvoor hij internationaal zoveel belangstelling heeft weten te wekken.
Bewijs van moed
Hij heeft niet begrepen dat het geen signaal is van een gebrek aan macht als hij de minderheid met respect behandelt, ook al beschikt hij over een comfortabele meerderheid, maar eerder een bewijs van moed. En dat het geen teken van zwakte is om souplesse te kunnen betrachten als dat nodig is, maar dat dit juist getuigt van politieke intelligentie.
In plaats van de hand in eigen boezem te steken gooit hij olie op het vuur en lijkt hij zijn hoop te vestigen op radicale organisaties. Als zij de protestbeweging overnemen, kan hij die nog verder in diskrediet brengen. Erdoğan mikt op polarisatie in de samenleving door te verklaren dat hij het cultureel centrum Atatürk tegen de vlakte laat gooien [AKM, congrescentrum, concert- en operazaal, gelegen aan het Taksimplein, red.] en daarvoor in de plaats een moskee laat bouwen, in de hoop zo de praktiserende moslims aan zijn zijde te krijgen. Hij waagt zich daarmee aan een uiterst riskante onderneming.
Regeringsgezinde pers
"Een politieke operatie"
Na een bewogen weekend vol demonstraties opent de krant Yeni Şafak met de kop "de publicitaire chantage". De regeringsgezinde krant legt uit dat "internationale reclamebureaus zijn gestopt met reclames in de Turkse media voor een aantal producten, onder het mom dat de gebeurtenissen in Istanbul schadelijk voor het imago kunnen zijn". "Dit geeft de indruk dat achter dit alles een politieke operatie zit", meent de krant.
Yeni Şafak besteedt ook aandacht aan het vandalisme waar veel demonstranten op het Taksimplein zich schuldig aan hebben gemaakt. De krant heeft foto's gepubliceerd van "illegale operaties": de vernieling van een bus en straatverlichting. De krant beschuldigt de demonstranten ervan dat zij zich hebben "vermaakt" tijdens het vernielen en dat een aantal betogers vrouwen met een hoofddoek hebben aangevallen.
