Misdaden zonder vervolging?

Er is nagenoeg geen twijfel aan dat er in Ghouta, in het oosten van Damascus, chemische wapens zijn gebruikt, en dat er - anders dan bij voorgaande, vermeende chemische aanvallen - grote aantallen slachtoffers zijn gevallen. Of het dodenaantal nu in de honderden loopt of in de duizenden, zoals de rebellen beweren, dit is een van de grootste aanvallen met chemische wapens sinds die van Saddam Hoessein op de Koerden in Halabja vijfentwintig jaar geleden, en een onmiskenbare uitdaging aan het adres van de Barack Obama, die een jaar geleden had beloofd dat hij zijn “standpunt zou bijstellen” als bewezen kon worden dat er chemische wapens waren gebruikt.
Ook hoeft er niet aan te worden getwijfeld wie deze wreedheid heeft begaan. De Syrische regering heeft erkend een groot offensief in het gebied te zijn gestart en zij is de enige strijdende partij die over de mogelijkheid beschikt op deze schaal chemische wapens in te zetten. Westerse inlichtingendiensten hebben berekend dat er een troepenmacht van 60.000 man nodig is om de twaalf loodsen van chemische wapens in handen te krijgen die Bashar al-Assad tot zijn beschikking heeft staan. Er is veel sarin voor nodig om zo veel mensen te doden, als het inderdaad het zenuwgas sarin was dat is gebruikt. Bij een aanslag met sarin in de metro van Tokio [op 20 maart 1995, red.] vonden dertien mensen de dood.
Dan resteert de vraag waarom dit is gebeurd. Bij het verdedigen van zijn cliëntenstaat tegen de beschuldiging de aanval te hebben gepleegd, heeft Rusland het een van tevoren beraamde provocatie genoemd. De aanval vond plaats binnen een straal van tien kilometer van het hotel waar VN-inspecteurs waren gearriveerd om eerdere incidenten te onderzoeken.

Mogelijk niet de laatste aanval

Er zijn vier mogelijke oorzaken: een Syrische commandant die op eigen houtje heeft gehandeld, wat onwaarschijnlijk is; een opdracht van president Assad in de wetenschap dat Obama niet zou reageren; of een beslissing om druk op te voeren tegen de rebellen, die ondanks verliezen in Qusair en Homs nog steeds de helft van het land in bezit hebben. De vierde mogelijkheid is dat dit een aanval was die verkeerd heeft uitgepakt en veel meer mensen heeft gedood dan de bedoeling was.
[[De opties voor een reactie zijn allemaal slecht]]. Frankrijk en Turkije dringen aan op militaire actie, en Groot-Brittannië wil dat niet uitsluiten – behalve dan misschien luchtaanvallen op raketdepots en vliegtuigen die Assad niet wil kwijtraken. Er is geen kans dat hij de inspectieteams van de VN zal toestaan op meer plekken onderzoek te verrichten dan op de drie reeds afgesproken plaatsen. En dankzij de bescherming van Assad door Rusland en China is er ook weinig kans dat de VN-Veiligheidsraad hen het mandaat zal geven om dat te doen. De taak van de Syrische regering is helder: tijdrekken; het inspectieteam van de VN voor de voeten lopen; en afwachten tot de fysieke bewijzen voor de gruweldaad zijn verdwenen - wat niet zo lang duurt in een oorlogsgebied.
Het is de vraag of luchtaanvallen een afschrikwekkend effect zullen hebben. Generaal Martin Dempsey, de Amerikaanse stafchef generaal, heeft het Congres verteld dat hoewel het Amerikaanse leger zou kunnen ingrijpen in de oorlog, er geen gematigde rebellengroep klaar staat om de macht over te nemen. Daardoor resteert er een regionale oorlog die alleen maar verder kan verslechteren. Deze chemische aanval zou wel eens niet de laatste kunnen zijn.

Reactie

Geruchten over westerse laarzen in Syrië

De Franse minister van Buitenlandse Zaken, Laurent Fabius, heeft opgeroepen tot “een krachtige reactie” als wordt bewezen dat het Syrische regime op 21 augustus inderdaad chemische wapens heeft gebruikt bij een aanval op een buitenwijk van Damascus. Dat schrijft Le Figaro. Niettemin sluit de minister het sturen van grondtroepen uit.
Volgens het conservatieve Franse dagblad is in het zuiden van Syrië een begin gemaakt met “een offensief tegen president Assad”.

Een eerste groep van 300 man, vermoedelijk geholpen door Israëlische en Jordaanse commando’s en CIA-agenten, zou op 17 augustus de grens zijn overgestoken. Op 19 augustus zou een tweede groep zich bij hen hebben aangesloten. Volgens militaire bronnen worden sinds een paar maanden met zorg uitgekozen strijders van het Vrije Syrische Leger in een trainingskamp aan de grens tussen Syrië en Jordanië in het geheim opgeleid door de Amerikanen, die geen soldaten naar Syrië willen sturen en evenmin de deels door moslimfundamentalisten gecontroleerde rebellen van wapens willen voorzien.