De badplaats Sopot aan de Oostzee, Polen.

Jongeren gezocht!

Tegen 2035 zou Polen 2,5 miljoen minder inwoners kunnen tellen dan nu, en de gemiddelde leeftijd zal aanzienlijk hoger liggen. Deze vergrijzing zal de samenleving ingrijpend veranderen en eveneens het gewicht van Polen in de EU wijzigen.

Gepubliceerd op 8 oktober 2013 om 11:26
De badplaats Sopot aan de Oostzee, Polen.

Tussen nu en 2035 zou Polen wel eens 2,5 miljoen inwoners minder, en met een hogere gemiddelde leeftijd, kunnen tellen. Een ontwikkeling die de economie en de positie van alle Europese landen bedreigt. Zo zal Polen er over enkele tientallen jaren uitzien: een land waarvan de economie maar weinig gewicht in de Europese politieke schaal legt, en waar je meer gepensioneerden op een bankje ziet dan spelende kinderen.

Dit jaar wordt er door de Poolse bevolkingsgroei waarschijnlijk een triest record gevestigd. Volgens gegevens van het Poolse centrale bureau voor de statistiek (GUS) werden er in het land tijdens de eerste zes maanden van 2013, 183.000 geboorten geregistreerd, tegen 202.000 sterfgevallen. Als deze tendens doorzet zal de Poolse bevolking dit jaar met 40.000 personen afnemen, een aantal dat vergelijkbaar met het inwonertal van een stad als Sopot [Noord-Poolse stad aan de Oostzee, met ongeveer 40.000 inwoners, nvdr].

Het is zeker niet de eerste keer dat de bevolkingsgroei negatief blijkt, ook in de jaren 2002-2005 was dit al het geval. Maar tegenwoordig is de situatie bijzonder zorgelijk. Tot nu toe werd de grootste daling van na de Tweede Wereldoorlog geregistreerd in 2003, toen de bevolkingsomvang met 14000 personen afnam.

De bevolkingsgroei van 1500 mensen die verleden jaar werd genoteerd, zal de komende jaren, en misschien wel de komende decennia, waarschijnlijk niet meer gehaald worden. Volgens de voorspellingen van het GUS, zal het sterfteoverschot in 2025 de 110.000 personen bereiken, en 178.000 in 2035. In totaal zal de Poolse bevolking tussen nu en 2035 afnemen met 2,5 miljoen mensen, wat gelijk staat aan het van de kaart vegen van de streek rond Łódź.

Nieuwsbrief in het Nederlands

Herorganisatie van de samenleving

Er zullen steeds minder Polen zijn, en bovendien worden ze steeds ouder. Nu al zijn dertigers de grootste leeftijdsgroep van het land, terwijl er ook veel meer mensen tussen de 50 en 60 jaar zijn dan kinderen jonger dan 10. Aan het eind van het volgende decennium zal de Poolse maatschappij voornamelijk bestaan uit mensen van 40-50 jaar en zal het aantal zeventigjarigen het aantal adolescenten ver overstijgen. In 2035 zal een op de twee Poolse vrouwen ouder zijn dan 50, en een op de twee mannen ouder zijn dan 46 jaar.

Hoewel het aantal mensen in de werkende leeftijd, dus de bevolking tussen de 18 en 59 jaar voor vrouwen, en 18 en 64 jaar voor mannen, in de komende jaren op hetzelfde niveau zou moeten blijven, ziet de toekomst er niet bepaald rooskleurig uit. In feite neemt het percentage personen die nog niet tot de arbeidsmarkt zijn toegetreden, steeds verder af, terwijl het aantal dat de arbeidsmarkt verlaat, toeneemt. Dit zal op termijn voor ten minste twee problemen zorgen: een gebrek aan arbeidskrachten en vooral de handhaving van het pensioenstelsel.
Door de vergrijzing zal een groot aantal herorganisaties in de Poolse samenleving nodig zijn. Er zullen minder kleuter- en basisscholen nodig zijn, maar meer poliklinieken en ziekenhuizen, die niet in pediatrie, maar in geriatrie gespecialiseerd zullen zijn.
[[Banen in de ouderenzorg zullen gemakkelijker te vinden zijn dan die in de kinderopvang.]] Economische sectoren zoals de productie van medische apparatuur, kuurreizen of ouderenvakanties kennen een groot ontwikkelingspotentieel. Wanneer het grootste deel van de bevolking zijn kinderen heeft grootgebracht, of helemaal kinderen gekregen heeft, kunnen mensen in feite veel beter voorzien in hun eigen consumptiebehoeften.

Machtsevenwicht in de EU

Ook de programma’s van politieke partijen zullen worden aangepast. In plaats van een langetermijnvisie aan te bieden, wat toch al niet het sterkste punt van de Poolse politieke partijen was, of te spreken over grote toekomstige investeringen, zullen de Poolse politici zich bezighouden met het oplossen van problemen die vooral ouderen raken, zoals vraagstukken op het gebied van gezondheidszorg of pensioenen.
Daarnaast zal het demografische proces het machtsevenwicht in de Europese Unie veranderen. Het Europese kiesstelsel houdt immers rekening met de bevolkingsaantallen in de lidstaten. Polen zal niet het enige land zijn dat daarmee te maken krijgt en ongetwijfeld deel uitmaken van de groep grote verliezers.

Vergelijk Polen en Spanje maar eens met elkaar: in 1990 was de bevolking in beide landen bijna even groot (38 miljoen inwoners in Polen en 38,8 miljoen in Spanje). In de voorspellingen van de VN voor 2050, zal Polen echter nog maar 34 miljoen inwoners tellen, en Spanje daarentegen 48 miljoen.

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp