Ideeën EU-voorzitterschap
Renzi begint met "'Italie weer op gang helpen". "Zodra ik Merkel ervan heb weten te overtuigen de wielklem te verwijderen!"

Matteo Renzi, de anti-Merkel ?

Volgens de jonge Italiaanse premier straalt de Europese Unie “vermoeidheid en berusting” uit. Hij pleit daarom voor een urgente koerswijziging tijdens het Italiaanse voorzitterschap van de EU. Maar is dat ook mogelijk?

Gepubliceerd op 14 juli 2014 om 08:19
Renzi begint met "'Italie weer op gang helpen". "Zodra ik Merkel ervan heb weten te overtuigen de wielklem te verwijderen!"

Charismatisch en energiek is Matteo Renzi, de jongste premier uit de Italiaanse geschiedenis (39 jaar). Hij wil zijn land veranderen en terugbrengen aan de tafel waar de grote Europese beslissingen worden genomen. Na jaren van schandalen, corruptie en morele ellende, wil hij wat frisse lucht binnenlaten. Dat blijkt wel uit zijn fonkelende redevoering van begin juli, tijdens de plenaire zitting van het Europees Parlement.

Zes maanden lang zal Italië het voorzitterschap bekleden van de Europese Unie, en Renzi heeft die kans met beide handen aangegrepen. De Europese instellingen zijn aan een overgangsproces bezig, en Renzi heeft zich opgeworpen als leider van de Unie. Waarom was zijn redevoering zo belangrijk?

Binnen de EU hebben zich tot nu toe twee hoofdstromingen gemanifesteerd: die van de voorstanders van bezuinigingen, naar Duits plan, en die van de eurosceptici. Geen politicus had het duidelijker kunnen zeggen dan Renzi: “We hebben een Stabiliteits- en Groeipact. We hebben nu wel stabiliteit, maar geen groei. […] Als Europa een 'selfie' zou kunnen maken, zou het vandaag de dag een zorgelijk gezicht tonen”.

[video:4791923]

Uitkramen van parameters

Renzi heeft de lat echter te hoog gelegd: hij wil een anti-Merkel zijn. En hij ziet in het voorzitterschap van de Europese Raad een mogelijkheid om de bezuinigingskoers te wijzigen. De Italiaanse politieke partijen wijten de werkloosheid en de recessie al langer aan de sanering van de begroting die op bevel van de Duitsers door de Europese Unie is opgelegd. Renzi richt zijn pijlen op de “vaders en profeten van de bezuinigingen”, en heeft aan Jean-Claude Juncker [de nieuwe voorzitter van de Europese Commissie, red.] gevraagd meer geld ter beschikking te stellen voor publieke investeringen:

Nieuwsbrief in het Nederlands

Europa kan geen plek van codicillen, kuiperijen, parameters en dwang zijn, een domein van bureaucraten. Als er tienduizenden jongeren zelfmoord plegen, mogen we onze tijd niet verdoen met het uitkramen van parameters!

Italië zucht onder zijn staatsschuld, die 135% van het bruto binnenlands product bedraagt. De rekensom is eenvoudig: Renzi wil tijd winnen en denkt dat een beetje flexibiliteit misschien geen kwaad kan, nu we in Europa nog steeds geen groei hebben.

"Europa is van de burgers"

Het is alsof je getuige bent van een kruisvuur … van woorden tussen het Noorden en Zuiden van Europa: de Duitsers staan erop dat de limiet van het begrotingstekort niet wordt overschreden; Renzi heeft Italië daarentegen structurele hervormingen beloofd. Hij heeft het daarom gemunt op Jens Weidmann, de chef van de Bundesbank, die hij beticht van politieke inmenging. Volgens de Italiaanse regeringsleider ”mag de Bundesbank niet deelnemen aan politieke discussies die door Italië zijn geïnitieerd. Europa is van de burgers, niet van de bankiers!”

In het kamp dat wordt aangevoerd door de Italianen bevinden zich ook de Fransen, de Spanjaarden, de Portugezen en de Grieken. Zij geloven allemaal dat de sleutel voor succes te vinden is in investeringen en het laten oplopen van de staatsschuld, en niet in nog meer bezuinigingen. Renzi weet welke kaarten hij in de hand heeft: Italië is de derde economie van de Unie en zal zeker niet aan haar lot worden overgelaten. En als zijn plan mislukt staat de schuldige al vast: de koppige Angela Merkel.

Tegenlicht

De slechte tactiek van Renzi

Volgens Linkiesta lijkt het dat “Duitsland niet van plan is zich flexibeler op te stellen dan wat al is afgesproken over de hervorming van het Stabiliteitspact”. De Italiaanse site meent dat

de strategie van de Italiaanse regering om te vertrouwen op de betrekkingen tussen de regeringsleiders, het belang onderschat van het werk van de sherpa's [de functionarissen die de dossiers voor de politici voorbereiden, red.]. Die aanpak kan in Italië werken, waar de leidende klasse al haar geloofwaardigheid heeft verloren. Maar in succesvolle landen als Duitsland wordt de technocratie gerespecteerd en is het een illusie om te denken dat een politieke leider daar omheen kan. Het is eveneens een illusie om te denken dat een mondeling akkoord met Angela Merkel zou volstaan.
Het risico van zo'n opstelling is dat de partnerlanden Italië ertoe zullen dwingen dezelfde structurele hervormingen door te voeren als Duitsland vlak na de eeuwwisseling heeft gedaan, in ruil voor een versoepeling van de voorwaarden van de overeenkomst over de gemeenschappelijke munt.

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp