Nieuws Jeugdimmigratie vanuit Zuid-Europa

Generation E in beweging

Generation E, een samenwerkingsverband van Europese journalisten, heeft de verhalen opgetekend van duizenden jonge Zuid-Europeanen die uit hun land zijn vertrokken, op zoek naar werk of beter onderwijs.

Gepubliceerd op 10 augustus 2015 om 07:43
Nelson Lourenço/Flickr  | Lissabon luchthaven.

Wij zijn een pan-Europees project gestart dat als doel heeft data te verzamelen om het fenomeen [van emigrerende jongeren, red.] beter te leren begrijpen. We willen het wie, wat, waar, waarom en hoe leren kennen van de migratie van jongeren uit Zuid-Europa die hun land, tijdelijk of voorgoed, hebben verlaten.

Het onderzoek, waarvoor duizenden verhalen in Portugal, Griekenland, Italië en Spanje zijn opgetekend, onthult dat:

  • Het werkelijke aantal jonge immigranten dat uit Zuid-Europa vertrekt, veel hoger ligt dan uit de officiële cijfers blijkt (zoals die van de nationale en Europese instellingen voor statistiek): bijna de helft van de jongeren is niet geregistreerd in het nieuwe thuisland.

  • De belangrijkste redenen voor migratie zijn werkgelegenheid, persoonlijke ambitie en onderwijs.

    Nieuwsbrief in het Nederlands
  • Het overgrote deel van migranten wenst terug te keren naar hun moederland, maar niet weet wanneer en of dat mogelijk zal zijn.

In ons onderzoek hebben we rekening houden met hoe het fenomeen migratie er heden ten dage uit ziet en hebben we een generatie willen beschrijven die kan profiteren van zaken als bewegingsvrijheid, het Erasmusprogramma, het internet en de vele mogelijkheden die er zijn om andere talen te leren. Deze generatie belichaamt, misschien tegen haar zin, de droom van één Europees volk.

Een stem geven

Daarom dachten wij, waarom geven we deze Europeanen geen stem en brengen we de beperkingen van de officiële cijfers niet aan het licht?

De data over migratie zijn allesbehalve compleet. De Griekse Statistische Autoriteit heeft nooit gegevens bijgehouden over Griekse emigratiestromen. Dit betekent dat het land getuige is van een exodus, zonder de grootte daarvan te kennen. De instellingen voor statistiek in Spanje, Portugal en Italië onderschatten door fragmentarische en gedeeltelijke data waarbij geen rekening wordt gehouden met mensen die zich niet in het buitenland laten registreren, systematisch het aantal emigranten.

Wij hebben een vragenlijst online gezet, die in meerder talen beschikbaar is en waar media in de vier landen aandacht aan hebben gegeven. De data die in het onderzoek is verzameld, gebaseerd op meer dan 1200 verhalen die tussen september en december 2014 zijn opgeschreven, vertellen over het leven, de ervaringen, de wensen en de dromen van een Europese generatie.

Maar de data tonen vooral aan dat het eigenlijke migratiecijfer twee keer zo hoog is als het officiële cijfer.

Er zijn meerdere redenen aan te wijzen waarom een jonge migrant uit Zuid-Europa zich niet laat registeren in zijn nieuwe land. Bijvoorbeeld om niet officieel als immigrant te worden geregistreerd of om niet voorgoed afscheid van hun vaderland te hoeven nemen. Of om meer praktische redenen, zoals het niet willen verliezen van nationale sociale verzekeringen, zoals een ziektekostenverzekering in het land van herkomst.

De Spaanse socioloog Amparo González bevestigt de kwestie: “Voor het verkrijgen van betere data zouden migranten op een positieve manier moeten worden aangespoord zich te laten uitschrijven. Dus niet zoals in Spanje waar mensen die zich na drie maanden in het buitenland laten registreren, niet langer hun eigen huisarts mogen bezoeken.”

Maar hoe kunnen we een fenomeen echt begrijpen als we de omvang er niet van kennen? Hoe kunnen Europese en nationale instellingen ondersteuning verlenen?

Dit was niet het enige lastige probleem waar we mee te maken hadden bij het willen begrijpen van een generatie die altijd een koffer onder handbereik heeft. We moesten begrijpen hoeveel van deze jonge migranten ooit willen terugkeren naar hun vaderland.

De mogelijke terugkeer naar hun land van herkomst kan op twee manieren worden opgevat. Aan de ene kant kan het worden beschouwd als een onomkeerbare braindrain, een economisch verlies voor het land dat deze jongeren opleidt en die vervolgens andere economieën verrijken.

Aan de andere kant kan het als een winstgevende investering worden gezien: het land van herkomst wacht op de toekomstige terugkeer van de migranten, die naar huis keren met nieuwe ervaringen, kennis en contacten.

Generation E heeft de jongeren gevraagd of ze naar hun vaderland wilden terugkeren en het meest voorkomende antwoord op deze vraag was: “Ik zou wel terug willen gaan, maar ik weet niet hoe.” Het op een na meest voorkomende antwoord was een onomstotelijk ‘nee’.

Dan zijn er nog de redenen waarom deze jonge Europeanen emigreren.

Werkgelegenheid is door de zeer hoge werkloosheidscijfers in de vier landen de belangrijkste motivatie. Andere belangrijke redenen voor emigratie zijn persoonlijke ambitie, onderwijs, de politieke situatie in het land van herkomst, gevoelsmatige redenen en soms simpelweg nieuwsgierigheid.

De antwoorden tonen aan dat rusteloosheid veel voorkomt onder deze jonge migranten en dat hun keuze om in het buitenland te wonen vaak gebaseerd is op meer dan een reden.

Vier landen, één Europees verhaal

Het hele Zuiden van ons continent heeft te maken met migratie en dat heeft economische en demografische gevolgen. Daarom hebben wij deze vier landen uitgekozen als vertegenwoordiger voor mediterraans Europa.

In 2012 (het eerste jaar dat er data is verzameld) had Spanje een negatieve migratiestroom (mede te danken aan het feit dat er ook minder migranten naar het land kwamen).

Alleen in 2013 al registreerde AIRE (het register voor Italiaanse burgers woonachtig in het buitenland) 94.000 emigranten, een toename van 19,2 procent ten opzichte van 2012. De helft van deze groep is onder de 40 jaar oud.

Uit Portugal vertrekken dagelijks 200 mannen en vrouwen. Over Griekenland zijn geen precieze cijfers bekend.

We kunnen nu stellen dat 'Easyjet', 'Erasmus', 'Emigratie' en 'Europa' de sleutelwoorden zijn waarmee deze generatie kan worden beschreven, zonder vooroordelen of de romantische aanname dat deze bonte verzameling de basis legt van een toekomstige Europese structuur.

Het project is aan het publiek gepresenteerd tijdens het Internationale Festival voor Journalistiek (Perugia, april 2015) tijdens een forum over pan-Europese journalistiek en de toekomst van Generatie E. Maar het onderzoek gaat, net zoals de stroom jonge Zuid-Europeanen, gewoon door.

Credits:
Sara Moreira (Portugal) en Katerina Stavroula (Griekenland) hebben samen met de twee auteurs van dit artikel aan het project gewerkt. Tot nu toe zijn meer dan 2.200 verhalen van jonge migranten opgeschreven. De artikelen en data zijn te vinden op de officiële site en onder de hashtag #GenerationE op Twitter.

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp