Een betoger in Cairo toont de vlag met het teken van de 6 April Beweging,

De revolutie die uit Servië kwam

De stoottroepen van de Egyptische revolutie, de 6 April Beweging, is deels getraind naar het voorbeeld van de beweging Otpor! die in 2000 aan de basis stond van de val van de Joegoslavische regering.

Gepubliceerd op 2 maart 2011 om 15:48
Een betoger in Cairo toont de vlag met het teken van de 6 April Beweging,

Sommige mensen noemden hen ook wel de "revolutie bv". Ze hebben activisten en verzetsstrijders getraind in een groot aantal landen met een dictatoriaal regime in de wereld. Hun methodes hebben bijna overal dienst gedaan als ‘wapens’, van de rozenrevolutie in Georgië in 2003 tot aan de tulprevolutie in Kirgizië in 2005. En nu weer bij de golf van opstanden die door de Arabische wereld waart.

"Ja, dat klopt. We hebben in Egypte vooral jongeren getraind van de 6 April Beweging", biecht Srdja Popovic op, die aan het hoofd staat van CANVAS (Center for applied nonviolent action and strategies) in Belgrado, waarvan de kaderleden doorgewinterde veteranen zijn van de burgerverzetsbeweging Otpor!.

Maar Srdja Popovic wil niet pronken met de veren van een ander en windt zich er al bijna over op als mensen hem vragen of Otpor! soms revoluties exporteert. "We gaan heus niet op reis met een revolutie in onze koffer. Het is hun revolutie en daar hebben buitenlandse adviseurs niets mee te maken. Ze hebben hun leven op het spel gezet voor hun eigen vrijheid, het is dan ook voor 100 procent hun overwinning. Punt uit!"

Fantasierijke acties als handelsmerk

Srdja Popovic is al jarenlang een expert in burgerlijke ongehoorzaamheid en vreedzame protestacties. In 1998, toen hij 25 jaar was, richtte hij tijdens zijn studie biologie met een tiental vrienden de beweging Otpor! op. Milosevic was destijds al bijna 10 jaar aan de macht en maakte zich op om oorlog te gaan voeren in Kosovo.

Nieuwsbrief in het Nederlands

In een restaurant van de universiteit van Belgrado gingen ze aan de slag en stelden regels op voor een nieuwe verzetsbeweging, geïnspireerd op Mahatma Gandhi en de strijd tegen de apartheid. Maar ze gaven hun beweging een frisse en moderne uitstraling, waarmee ze ook jongeren aantrokken die niet politiek actief waren.

Hun fantasierijke acties trokken steeds vaker de aandacht van de media en groeiden uit tot hun handelsmerk. Ze daagden het regime uit en dreven er de spot mee, maar ze traden militairen en politieagenten met bloemen tegemoet. Otpor! begreep dat Milosevic zou vallen zodra hij de blinde steun van politie en leger zou verliezen.

"Dat zijn de methodes en dat is de boodschap die we vanaf dat moment aan activisten in andere landen hebben doorgegeven", legt Srdja Popovic uit. "Tijdens onze trainingen vragen we hen om de pijlers van het regime vast te stellen. Daarna zeggen we: ga die vooral niet aanvallen, dat lokt alleen maar geweld uit, maar probeer liever om ze aan jullie kant te krijgen."

Een koffer met daarin een gids met ondermijnende activiteiten

Vanaf het begin van de opstand tegen Hosni Mubarak hebben we in de straten van Cairo en op het Tahrirplein leden van de 6 April Beweging met het embleem van Otpor! zien lopen: een witte vuist op een zwarte achtergrond. Een van die activisten is Mohammed Adel, een blogger van 22 jaar. "Ik ben in Servië getraind in het organiseren van vreedzame demonstraties en in de beste manier om weerstand te bieden tegen de wreedheden van de veiligheidsdiensten", vertelde hij in een interview dat hij gaf aan de zender Al-Jazeera.

Toen hij eind 2009 terugkeerde in Egypte, had hij in zijn koffer een gids met daarin ondermijnende activiteiten, die hij aan anderen leden van de 6 April Beweging en van de oppositiebeweging Kifaya doorspeelde. Nog geen jaar later konden ze er hun voordeel mee doen.

Srdja Popovic beweert dat de 'people power' altijd van doorslaggevend belang is. De ene revolutie is de andere niet, maar er is wel een heel arsenaal aan instrumenten die overal kunnen worden ingezet. "Elk regime, ook het meest onderdrukkende, kan met deze vreedzame middelen ten val worden gebracht", verzekert hij.

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp