Kies een taal
Dit weekend, 40 jaar nadat de eerste man op de maan landde, draaien meer mensen dan ooit in hetzelfde ruimteveer om de aarde. In 1969 persten drie mannen zich in het bemanningscompartiment van Apollo 11, een ruimteveer dat net iets groter was dan een mini. Gisteren is de bemanning van de spaceshuttle Endeavour aan boord gegaan van het Internationale Ruimtestation. Dit station heeft momenteel de afmeting van een huis met vier verdiepingen, maar een gemiddelde snelheid van 27.744 km/u. Het station draait dagelijks 15 keer om de aarde, op een hoogte van 354 km. De bemanning bestaat uit 12 twaalf mannen en een vrouw: zeven Amerikanen, twee Russen, twee Canadezen, een Japanner en een Belg.
Het werk van dit multinationale team, dat vijf ruimtewandelingen gaat maken, is opnieuw een kleine stap in onze pogingen om over de grenzen van onze planeet te gaan. Maar over een maand wordt misschien een veel grotere stap gezet. Een groep deskundigen brengt president Barack Obama dan advies uit over de vraag of de VS een 21e-eeuws ruimtevaartprogramma op touw moet zetten waarmee Amerikanen terugreizen naar de maan, en zich mogelijk nog verder gaan wagen, naar asteroïden in de buurt van de aarde en naar Mars.
Het besluit van de president kan het startschot worden voor een race om de ruimte met China, die nog heviger kan uitpakken dan de rivaliteit met Rusland in de zestiger jaren. Hoewel China niet deelneemt aan het Internationale Ruimtestation, is Peking bereid het avontuur alleen aan te gaan en is het voornemens uiterlijk in 2020 op de maan te landen. In september 2008 was China met het bemande ruimteveer Shenzhou 7 de derde mogendheid die een ruimtewandeling had ondernomen. Rusland heeft ook toegezegd zijn ruimtevaartcapaciteit grondig te zullen versterken, de eerste keer sinds het post-Sovjet-tijdperk. Russische ingenieurs hebben al 105 dagen in isolement doorgebracht in een model-ruimteveer om de uitdagingen tijdens de tocht van 277 miljoen kilometer naar Mars te testen.
Apollo 11-veteraan Buzz Aldrin, de tweede man die voet op de maan zette, vertelde gisteren aan Fox News dat Amerika zijn internationale partners zou kunnen helpen bij het verkennen van de maan en zijn eigen ruimtevaartpersoneel zo kan inzetten om systemen te ontwikkelen voor "nog ambitieuzere doelstellingen". Als er eenmaal een internationale basis op de maan is en er een technologie bestaat voor brandstofvoorziening in de ruimte, moet de VS astronauten de verre ruimte in sturen om naar de asteroïde Apophis te gaan wanneer deze de aarde in 2021 op een redelijke afstand passeert, aldus Aldrin. Daarna kan er een tijdelijk bemande basis worden ingericht op marsmaan Phobos. "Tegen die tijd zijn we klaar om mensen rond 2031 geleidelijk aan permanent op Mars te laten verblijven," aldus Aldrin.
Maar het ziet ernaar uit dat China hier ook oren naar heeft: Yinghuo 1, de eerste marssonde van het land, zal in 2010 in een baan om Mars aankomen, na een reis van 250 miljoen km om "veranderingen in het milieu" te bestuderen. Daarnaast koesteren India en Japan ambities om naar de maan te gaan en wedijveren ondernemingen met elkaar voor commerciële ruimtevluchten. Het bedrijf Virgin Galactic van Richard Branson en XCOR Aerospace concurreren met elkaar voor de eerste ruimtevluchten. Volgens Branson zijn de ruimteschepen van Virgin Galactic in december 2009 klaar en kunnen deze meteen "koolstofneutraal" vliegen. Passagiers zouden in 2011 tegen betaling een vlucht kunnen maken.
Maar morgen, bij de viering van de kleine, maar historische stap van Neil Armstrong, is het de vraag of grootschalige ruimtevluchten wel gepast zijn nu zich zo veel problemen op aarde voordoen. Valt enthousiasme voor bemande verkenning wel te verenigen met milieubehoud en de bestrijding van armoede en ziekten?
James Lovelock, bedenker van de Gaia-hypothese, is een fel voorstander van ruimtevaart. “Het hele idee van Gaia vloeit voort uit de ruimtevaart. Milieuactivisten die zich uitspreken tegen de ruimtevaart hebben in mijn ogen geen enkele verbeeldingskracht. Het prachtige, inspirerende beeld van de aarde dat de ruimtevaart heeft opgeleverd, is van groot belang gebleken voor de milieubeweging. Hoe meer we te weten komen over Mars, hoe beter we onze eigen planeet kunnen begrijpen. Persoonlijk en avontuurlijk reizen (bemande verkenning) biedt mensen enorme inspiratie. Als er geen ruimtevaart had bestaan, hadden we bijvoorbeeld geen mobiele telefoons, geen Internet en geen weersvoorspellingen zoals we die nu kennen,” aldus Lovelock.
Ruimteverkenning
Ontberen we het lef voor een reis naar Mars?
“We zullen nooit een voet zetten op de Rode Planeet”, aldus de burgemeester van Londen en columnist Boris Johnson in de [Daily Telegraph](http://www.telegraph.co.uk/comment/columnists/borisjohnson/5865346/We-are-now-so-spineless-I-will-never-see-a-man-walk-on-Mars.html - postComment). “Homosapiens zal de volgende grote proef niet doorstaan; niet omdat we niet over de juiste technologieën beschikken, en ook niet omdat we over te weinig middelen zouden beschikken”. Veertig jaar na de eerste maanlanding is de mensheid gewoonweg niet bereid om de noodzakelijke lichamelijke risico’s te nemen. Johnson herinnert zich met verbazing de apparaten waarmee de astronauten naar de maan gingen in 1969, met hun “absurde aluminium broosheid”. Deze ultieme bekroning van de mensheid, “een mens op een planeet zetten die men ooit als een Godheid aanbad”, was mogelijk gemaakt dankzij drie factoren: ruimtewetenschappers uit Nazi-Duitsland, de wens van Amerika om Rusland te laten zien waartoe een kapitalistische staat toe in staat was, en ten slotte de moed van de astronauten zelf. Uitgerust met sextanten, rekenliniaals en “stukjes papier om in de ruimte te varen” kon de Eagle een paar seconden voordat de brandstof op was weer landde. Deze missie “was zo riskant dat het vandaag de dag ondenkbaar zou zijn”, betreurt Johnson. “Verzekeringsmaatschappijen zouden er niets van willen horen”. De ruimteschepen “zouden op de lanceringsplaats blijven staan” omdat er teveel gezondheids- en veiligheidsregels zijn. De tragiek van deze tijd, “is dat het westen van nu door de advocatuur wordt geregeerd en 100 keer zo bang en paranoïde is als de generatie die naar de maan vloog”.
