Kies een taal
In Roemenië is piraterij al sinds de jaren vijftig via allerlei dragers zeer wijdverbreid in de cassettes- en platenindustrie. Net zoals er in de jaren tachtig fotokopieën circuleerden van boeken die door het communistische systeem waren ‘verboden’, verschenen er in de jaren negentig grote verzamelaars van illegale cassettes en cd’s. Voor hen was de overgang naar mp3 eenvoudig. In het Roemeense perspectief is het dus makkelijk om van piraterij te spreken, aangezien de geschiedenis ons heeft geleerd dat een kopie soms meer waard was dan het origineel. De Roemenen zijn geboren piraten. Wij passen de nieuwe technologieën eenvoudig aan onze behoeften aan, omdat we vinden dat multimediadragers gratis zijn.
De realiteit is echter gecompliceerder. Het algemeen bekende geval van Pirate Bay, die is geëindigd als Napster, overgenomen door een multinational die het kopimi [kopieer mij] principe wilde loslaten en laten betalen voor het recht om te mogen verspreiden via p2p – peer to peer –, is een goed voorbeeld voor de wijze waarop deze zaken verlopen. In het proces van Pirate Bay zijn wij allemaal schuldig en als we ons hiervan bewust worden, wordt het delen van bestanden vast een massaverschijnsel. Wanneer het ons duidelijk wordt dat deelname niet alleen bestanden downloaden inhoudt maar ook bestanden uploaden, zijn we rijp om deel te nemen aan het multimedia-ecosysteem. Of het nu gaat om burgerjournalistiek of sociale netwerken die op ieder gebied het open source principe hanteren.
Midden in de economische crisis maken organisaties voor bescherming van auteursrechten en regeringen die bereid zijn hun land te beschermen tegen straatarme pubers die willen lezen en muziek luisteren wetten die afschrikkend moeten werken. De tendens zorgt voor extra heffingen. De oprichters van Pirate Bay zijn de helden van het verschijnsel, en Peter Sunde [oprichter en woordvoerder van Pirate Bay] is ook de eerste die is aangeklaagd wegens het delen van zijn ervaringen via berichtendienst Twitter, rechtstreeks vanuit de rechtbank tijdens het proces. Het multimedia-spektakel of Spectrial [samentrekking van spektakel en ‘trial’, Engels voor rechtszaak] dat hieruit is voortgekomen is uitgegroeid tot electoraal platform voor de Piratenpartij, sinds dit jaar aanwezig in het Europees Parlement. (Voor en tijdens het proces hebben de gedaagden talloze happenings georganiseerd en persberichten op de site Spectrial verspreid om hun zaak te mediatiseren.)
1,9 Miljoen dollar voor 24 nummers
Enige weken geleden heeft een ongehuwde moeder in de Verenigde Staten een boete gekregen van 1,9 miljoen dollar omdat ze 24 nummers had gedownload van Kazaa. In een van de reclamespots van de Duitse campagne voor bestrijding van piraterij zingen een moeder en haar zoon "Happy Birthday" voor de gevangenis waar de vader opgesloten zit voor het downloaden van een tekenfilm voor zijn kind. De Fransen hebben niet alleen het plan om degenen die illegaal downloaden van het internet af te sluiten (na drie waarschuwingen) maar hen ook te dwingen hun abonnement door te blijven betalen. Het diaboliseren van mensen die hun bestanden delen zonder daarvoor te betalen aan de grote bedrijven die ze produceren, wordt gevoed door de vogelverschrikkers waarmee het systeem in de wilde weg zwaait. Trachten oorlog te voeren tegen iedereen is niet alleen een ondoelmatige maar ook letterlijk irrationele maatregel. Het sterkste argument tegen piraterij – dat ontkracht kan worden door de cijfers die tonen dat de verkoop van digitale culturele producten niet dalen maar juist stijgen – is de verdediging van artiesten die het geld van de consument hard nodig hebben om van te leven en hun creatieve werk te doen. Maar om deze verhouding te reglementeren hoeft men alleen het juridische kader van de rechten op intellectueel eigendom te herzien. De musici beschermen zichzelf met behulp van concerten en alternatieve marketing, veel rendabeler dan de 5-7% die ze als artiest ontvangen van de platenmaatschappij. De filmindustrie heeft al begrepen dat technologische vooruitgang winstgevend kan zijn en het hen mogelijk maakt slimmigheden te ontwikkelen als films in 3D, 6D, enz., die ons in de bioscoop beter vermaken dan thuis.
De oorlog die is begonnen tegen de gebruikers die zich vaak geen legale aankoop kunnen veroorloven (een Chinese arbeider zou bijvoorbeeld honderd uur moeten werken om een Windows-licentie aan te schaffen, terwijl een Japanner daar maar 40 minuten voor nodig heeft), is gestoeld op strategieën die niet meer aansluiten op het nieuwe informatiemodel. Ooit zullen we rijper worden en de virtuele wereld gaan benaderen als een nieuw natuurlijk element. Tot die tijd is het opleggen van een ‘complete licentie’ tegen een maandelijkse vaste heffing voor het downloaden van digitale culturele producten waarvan het auteursrechtsysteem helder is – in plaats van het huidige idiote principe van ‘drie rondjes draaien en dan wegwezen’ – wellicht een intelligentere en doelmatigere aanpak dan het culpabiliseren en bestraffen van miljoenen gebruikers.
ENTERTAINMENT-INDUSTRIE
Technoligie ontsnapt aan de lange arm van de wet
Het illegaal uitwisselen van bestanden is als zo oud als Internet zelf, volgens de Financial Times. Sinds 1999 is het uitwisselen gemeengoed geworden met de software Napster. Tien jaar later heeft de muziekindustrie nog steeds geen oplossingen gevonden voor de problemen die Napster in het leven heeft geroepen. Voor elke online gekochte single, werden er vorig jaar twintig illegaal gedownload, aldus de Financial Times. De filmindustrie slaat het fenomeen met angst en beven gade.
Maar een industrie die zichzelf profileert als slachtoffer en tegelijkertijd rechtszaken aanspant tegen alleenstaande moeders en andere doorsnee consumenten, is koren op de molen van de Pirate Bay en downloaders die een ideologie prediken door muziek en films te stelen”, meent de krant. De kwestie staat nu op de agenda van het Europees Parlement, nu de Zweed Christian Engström als eerste lid van de Piratenpartijals Europarlementariër is verkozen. Aanvankelijk wilde de partij commercieel auteursrechttot vijf jaar terugbrengen, maar pleit nu ook voor de legalisering van “niet-commercieel kopiëren en gebruik”. Net zo min als ijsfabrikanten onmogelijk kunnen pleiten voor het illegaal maken van vriezers, zo redeneert Engström, “zo zou de wet geen bescherming moeten bieden aan een verouderd business model”. Sommige experts zijn het eens met dit pleidooi, aangezien het een onmogelijke opgave is om nieuwe sites te achterhalen die dankzij de snel gaande technologie op de wetgeving vooruitlopen.
