Prins Willem-Alexander, koningin Beatrix, prinses Margriet en haar echtgenoot Pieter van Vollenhoven tijdens Prinsjesdag 2010.

Koningshuizen kunnen democratie redden

Terwijl er nog volop wordt nagepraat over het sprookjeshuwelijk tussen prins William en Kate Middleton en Koninginnedag net achter de rug is, benadrukt Ian Buruma de symbolische rol van Europese koningshuizen: monarchieën houden landen bij elkaar, sussen etnische conflicten en temperen het populisme.

Gepubliceerd op 6 mei 2011 om 14:02
Prins Willem-Alexander, koningin Beatrix, prinses Margriet en haar echtgenoot Pieter van Vollenhoven tijdens Prinsjesdag 2010.

Welke verzoenende eigenschappen bezit de monarchie, en dan bedoel ik de constitutionele monarchie, niet de despotische variant, eigenlijk nog? Meestal zijn de argumenten tegen voortzetting van het koningshuis tamelijk rationeel. In het huidige democratische tijdperk is het onzinnig om bijzondere eerbied te betonen aan mensen uitsluitend vanwege hun afkomst. Wordt er echt van ons verwacht dat we de moderne koningshuizen, zoals het Britse House of Windsor, bewonderen en liefhebben, vooral nu er net weer een jonge vrouw uit de gegoede burgerij is geplukt om een nieuwe prinses te worden?

Koningshuizen hebben een infantiliserend effect. We hebben allemaal wel eens meegemaakt hoe volwassenen, normaal gesproken verstandige mensen, verworden tot nerveus grijnzende hielenlikkers zodra ze het voorrecht krijgen om een uitgestoken koninklijke hand aan te raken. Bij grote koninklijke evenementen, zoals onlangs nog bij het huwelijk van William en Kate in Londen, raken miljoenen mensen in de ban van kinderlijke dromen over een 'sprookjesachtig' huwelijk. De bijzondere aantrekkingskracht van de immense rijkdom, de adellijke afkomst en de grote exclusiviteit wordt bovendien nog versterkt door de internationale massamedia, die uitgebreid verslag doen van deze rituelen.

Nu zou je kunnen beweren dat het statige vertoon van pracht en praal van koningin Elizabeth II veruit te verkiezen valt boven de smakeloze pompeusheid van een Silvio Berlusconi, Madonna of Cristiano Ronaldo. In feite vindt vooral het Britse koningshuis zichzelf opnieuw uit doordat het veel van de meest vulgaire eigenschappen van de moderne showbizz- of sporthelden overneemt. De werelden van het koningshuis en de populaire sterren overlappen elkaar dan ook regelmatig.

Zo leven David Beckham en zijn vrouw, ex-Spicegirl Victoria, zich uit in hun eigen voorstelling van koninklijke waardigheid door een aantal van de meest opzichtige aspecten daarvan na te apen. Toevallig waren ze onlangs ook zeer populaire gasten bij het huwelijk van William en Kate. Datzelfde fenomeen doet zich vaker voor: Groot-Brittannië kent vele uitstekende musici, maar de favoriet van het Britse koninklijk huis is Elton John... Lees hier het volledige artikel in het Engels.

Nieuwsbrief in het Nederlands

Lees hier *een artikel uit Trouw over de essay van Ian Buruma.

De Nederlandse versie van het artikel wordt gepubliceerd door [NRC Handelsblad](http://www.nrc.nl/) die over de auteursrechten van de vertaling beschikt.*

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp