Kies een taal
De oorlog in Afghanistan moet de “topprioriteit” worden van Anders Fogh Rasmussen, de nieuwe Secretaris Generaal van de NAVO. In een gesprek met het Deense dagblad Politiken op de vooravond van zijn benoeming aan het hoofd de westelijke alliantie, zei de voormalige Deense premier dat de veiligheid in bepaalde delen van Afghanistan niet "absoluut bevredigend’ was maar dat hij van plan is “groepen rebellen te scheiden door vredesakkoorden te sluiten met zorgvuldig uitgezochte groepen verbonden aan de Taliban”.
Zijn standpunten komen overeen met die van de Britse minister van buitenlandse zaken David Millband en zullen ongetwijfeld worden verwelkomd door een deel van de Britse pers die met verbijstering heeft gereageerd op het rapport van de Foreign Affairs Committeevan het House of Commons. Na een maand met niet minder dan 22 Britse slachtoffers in Afghanistan, meldt het rapport getiteld Global Security: Afghanistan en Pakistan, dat het Britse leger “op een slecht gedefinieerde missie is, ondermijnd door onrealistische planning en gebrek aan mankracht”. Opmerkingen die brigadier Allan Mallinson hebben aangezet tot een donderpreek in de Daily Telegraph dat Engeland is “overwoekerd door vrede” en “moet wennen” aan het feit dat “we in oorlog zijn” en dat we “er niet voldoende geld in steken”.
Maar op welke voorwaarden moet deze oorlog worden uitgevochten? Het Belgische dagblad De Standaard is optimistisch van toon: Rasmussen heeft "alvast het voordeel dat de sfeer in de NAVO onvergelijkbaar veel beter is dan toen zijn voorganger aantrad, ookal omdat de transatlantische hemel is opgeklaard dankzij de verkiezing van Barack Obama”. De Belgische krant toont zich voorstander van de nieuwe verklaring van Straatsburg-Kehl (Daclaration on Alliance Security) van april, waarin de leden van de NAVO zich inzetten voor een gezamenlijk doel in tijden van “onconventionele oorlogvoering”.
Howel De Standaard inziet dat "cohesie en steun blijven handhaven voor de [Afghanistan-missie] de belangrijkste uitdaging wordt" van Rasmussen, meent de krant dat alle bondgenoten "ervan overtuigd zijn dat dit concept (van de Declaration on Alliance Security) nodig is”. Ilana Bet El van The Guardian lijkt deze mening niet te delen. Zij heet Rasmussen “behoedzaam welkom” en kijkt terug op het recente verleden van de alliantie, en zegt dat de meeste Europese staten hebben besloten dat “de NAVO zo’n beetje op sterven na dood is, en wordt bestuurd door de VS met steun van de UK, en dat ze zich niet erg druk maken over wie er aan het hoofd staat”. Volgens haar erft Rasmussen een NAVO die beschadigd is door “de wezenlijke verwerping door de VS van de NAVO en zijn leden sinds 9/11”. De lidstaten van de NAVO zijn sinds de door de VS geleide invasie van Irak in 2003 bitter verdeeld over de overname van de operaties in Afghanistan en trekken niet meer één lijn. Hoewel “er aan beide zijden van de Atlantische Oceaan duidelijke pogingen zijn om de bladzijde om te slaan, blijft er een fundamenteel wantrouwen bestaat tussen de geallieerden die op één hoop worden gegooid door de archaïsche industriële wijze van bevelvoering en beheersstructuur van de NAVO – die absoluut niet in staat is om een moderne oorlog te voeren”.
Elders rijst er twijfel over de geloofsbrieven van Rasmussen. Zelfs De Standaard zinspeelt op de Deense euroscepsis en de frequente afwijzingen van Europese verdragen, en vraagt zich af of dit veel goeds voorspelt voor de Europese belangen: “Zal Rasmussen eenzelfde begrip opbrengen voor Europese bekommernissen om een eigen veiligheidsidentiteit?” In Duitsland vraagt de Frankfurter Rundschau zich af wat de impact van zijn benoeming zal zijn in de islamitische wereld, en herinnert de lezer eraan dat Rasmussen op het hoogtepunt van de beroering over de karikaturen van de profeet Mohammed in een Deense krant, weigerde om de ambassadeurs van elf moslimstaten te ontmoeten, zich beroepend op de absolute persvrijheid. Wat volgens de Frankfurter Rundschau onbedoeld leidde tot sluiting van de Deense ambassades in Teheran en Damascus.
De Rundschau concludeert dat Rasmussen “flexibel en pragmatisch is en van macht houdt” maar vermeldt op ironische toon de Taliban hem een zeer warm welkom hebben geheten. Op een website van de islamitische beweging is te lezen dat “een grote vijand van de profeet” nu aan het hoofd van de alliantie staat. “Dit versterkt onvermijdelijk het geloof van de moslims in de strijd tegen de NAVO”. En dat betekent dus een verheviging van de oorlog.
De vooruitzichten in Afghanistan zijn inderdaad verre van rooskleurig. Terwijl brigadier Mallinson zich in de Daily Telegraph afvraagt of “het Westen wel opgewassen is tegen vechten”, ondersteunen de bevindingen van het onderzoek van het House of Common zoals weergegeven in The Observerdat de steun voor de Britse troepen uiteindelijk heeft geleden onder de burgerslachtoffers. En ook dat een “zwakke, corrupte politiemacht de Afghanen terugdrijft in de armen van de Taliban op zoek naar gerechtigheid”. Het belangrijkste punt lijkt echter te zijn dat “de strategische dreiging verschoven is naar Pakistan”, met al-Qaida die nu focust op toegang tot het kernarsenaal van Islamabad. Gezien dit gevaar en andere problemen waaraan de Alliantie het hoofd moet bieden, vraagt Ilana Bet –El zich terecht af of Rasmussen niet de geschiedenis in zal gaan als “de laatste secretaris-generaal van de NAVO”.
