Clémentine en Redouane zijn, voor 100 euro meer dan gepland, op weg naar Sicilië.

Europa volgens Ryanair (1/3)

Met hun stunttarieven zijn low-cost luchtvaartmaatschappijen een essentiële rol gaan spelen in het leven van reislustige Europeanen. Maar hoe zit het Europa van de low-cost er eigenlijk uit? Twee journalisten van Le Monde trokken de stoute schoenen aan en deden in vijf dagen tijd negen landen aan voor in totaal 500 euro. Een reisverslag.

Gepubliceerd op 13 juli 2011 om 14:09
Clémentine en Redouane zijn, voor 100 euro meer dan gepland, op weg naar Sicilië.

Door heel Europa reizen voor maar 500 euro. In vijf dagen tijd voet aan de grond zetten in negen landen. Een straaltje zon meepikken op een strand in Sicilië, de wisseling van de wacht bij Buckingham Palace meemaken en flaneren in de volkswijken van Porto. Op dezelfde dag ontbijten in Letland, rond het middaguur friet eten in België en ’s avonds genieten van tapas in Catalonië.

Zo’n reis wordt door maar één luchtvaartmaatschappij mogelijk gemaakt: Ryanair. De kranten hebben de laatste jaren bol gestaan van de artikelen over de methodes die de koningin van de low-cost er op na zou houden. De maatschappij zou geheime subsidies opstrijken, de wetten voor sociale premiebetaling aan haar laars lappen en op creatieve wijze omgaan met Europese regels... Door al deze praktijken zou de maatschappij absolute bodemprijzen kunnen bieden aan haar klanten die blijven toestromen (in het afgelopen jaar vervoerde Ryanair 73,5 miljoen passagiers).

Toch is het niet waar dat reizigers die met Ryanair vliegen op alle fronten goedkoper uit zijn. Tussen de prijzen die in de reclames worden genoemd en de bedragen die uiteindelijk moeten worden neergeteld, kan een grote kloof zitten. Op de tarieven van vliegtickets die langer dan een maand voor vertrek zijn geboekt, zijn vele 'extra's' van toepassing: luchthavenbelastingen, kosten voor online inchecken en administratiekosten voor het gebruik van bepaalde creditcards. Vliegen aan boord van een Boeing 737-800 van de Ierse vliegmaatschappij – er wordt slechts met één model gevlogen om de kosten te drukken – is een bijzondere ervaring.

De beste manier om de proef op de som te nemen is door Ryanair intensief te testen. We hoppen van vliegveld naar vliegveld in een strak ritme. We reizen af naar het stadscentrum van de bestemmingen in kwestie. Uiteraard gaan we ook de maaltijden aan boord onder de loep nemen. En we zullen andere reizigers aan de tand voelen over hun ervaringen met Ryanair. We hebben negen vluchten geboekt van in totaal 12.000 kilometer: fasten your seatbelts.

Nieuwsbrief in het Nederlands

DAG 1

DE ANGST VOOR DE ADDERTJES ONDER HET GRAS

Waar kunnen we onze ontdekkingsreis door Europa beter starten dan in Beauvais, het eldorado van de low-cost dat op slechts één uur en een kwartier rijden ligt van Porte Maillot aan de westelijke ring van Parijs. Zoals aanbevolen zijn we zo’n twee uur voor vertrek aanwezig voor onze eerste vlucht naar Trapani op Sicilië. Voor de prijsbewuste reiziger is het doden van de tijd in de speciale low-cost terminals, die ver verwijderd liggen van de normale terminals, een gewoonte geworden. Maar twee uur is eigenlijk geen overbodige luxe om te controleren of je niets vergeten bent. Met name de instapkaart die iedere klant zelf via internet moet uitprinten. Mocht je die toch vergeten zijn, dan kan Ryanair die ter plekke voor je uitprinten voor de lieve som van 40 euro. Een dure grap voor een velletje A4. En datzelfde bedrag wordt in rekening gebracht als je cabinebagage niet voldoet aan de maximale afmetingen (55 cm × 40 cm × 20 cm) en het maximale gewicht (10 kg) die door de luchtvaartmaatschappij zijn toegestaan.

Met mijn bevriende collega Paolo, fotograaf, heb ik gisteren een paar benauwde uurtjes meegemaakt toen we kleding en fotoapparatuur uitwisselden om onze koffers even zwaar te maken. We kwamen elk uit op 10,1 kilogram. Zou een overijverige medewerker echt vallen over die 100 gram die onze bagage te zwaar is? Of over die 2 cm die mijn koffer te hoog is? Paolo hoeft zich daarover in ieder geval geen zorgen te maken, want hij heeft de officiële ‘carry-on bag’ van Ryanair via de website aangeschaft. Maar daar hing wel een prijskaartje aan: 79 euro voor een ding van polyester.

Maar zo gaat dat in de luchtvaartbusiness: een gestreste reiziger brengt geld in het laatje. En die redenering heeft Ryanair tot in het uiterste doorgevoerd door diverse diensten aan te bieden waarvan het nut twijfelachtig is: bevestiging per sms-bericht, priority boarding en zelfs een eigen verzekering waar je slechts met grote moeite weer vanaf komt, want de optie "geen reisverzekering" zit verstopt in een rolmenu tussen Letland en Litouwen!

Die ochtend in Beauvais is het gebrek aan nauwgezette controles – of het moeten de controles op het blote oog zijn – bijna teleurstellend. Zou alles wat we hebben gehoord en gelezen over die beroemde 'onbuigzaamheid' van Ryanair dan uit de duim gezogen zijn? Maar laten we niet te vroeg oordelen… Als we in de rij staan, wil het stel voor ons wel een boekje open doen over de Ierse luchtvaartmaatschappij. Clémentine Courbin en Redouane Abdat, studenten van de masteropleiding internationale betrekkingen van de Université Paris-Dauphine, waren totaal niet te spreken over hun retourticket Beauvais- Trapani voor 200 euro. Om onbekende redenen – fout bij het invullen? computerbug? – stond haar voornaam op de reservering in het vakje dat bestemd was voor de achternaam van haar reisgenoot. Correctie van het foute ticket kostte hen maar liefst 100 euro. “We hebben de klantenservice gebeld, een callcenter in het buitenland, waar de medewerkers standaardantwoorden oplepelen. Wij waren helemaal te goede trouw, maar daar hadden ze geen boodschap aan. Dit is de eerste keer dat ik met Ryanair reis. En tevens de laatste”, foetert de jonge vrouw.

We zijn geland in Trapani, op een steenworp afstand van de gevechtsvliegtuigen van de NAVO die bombardementen op Libië uitvoeren. We brengen een bezoek aan het centrum van dit charmante Siciliaanse stadje. Diezelfde avond stappen we weer op het vliegtuig voor de luchthaven Frankfurt-Hahn.

Onze tweede vlucht is identiek aan de eerste (en aan alle vluchten die nog zullen volgen), met het enige verschil dat het nu donker is. En slapen in een vliegtuig met een Keltische harp (het logo van Ryanair) is geen sinecure. Dat de stoelen niet verstelbaar zijn, blijkt nu een ware kwelling voor mijn rug aan het einde van de dag. Maar wat wil je ook: er moeten zoveel mogelijk mensen in een vliegtuig passen om de prijzen zo laag mogelijk te houden. En de prijzen zullen nog lager worden op de dag waarop er staanplaatsen verkocht zullen worden, een idee dat de spraakmakende bestuursvoorzitter van Ryanair, Michael O’Leary, in 2009 opperde.

En dan word ik ook nog eens iedere 10 à 15 minuten uit mijn slaap gehaald door het cabinepersoneel dat mij iets wil verkopen. Ryanair realiseert 20 procent van haar omzet (3,6 miljard euro) door de verkoop van secundaire producten. De smaak van de belegde broodjes is trouwens omgekeerd evenredig aan de hoge prijs. Maar op een Ryanair-vlucht kun je naast eten ook nog een hoop andere zaken aanschaffen: elektronische sigaretten (“een opsteker voor rokers!” volgens een uitgebluste stewardess), telefoonkaarten (stukken voordeliger dan “uw peperdure bundels” aldus een dolenthousiaste beginnende steward) of kraskaarten van het “fantastische” kansspel dat de vliegmaatschappij organiseert en waarvan een gedeelte van de opbrengst naar goede doelen gaat.

Maar de must – het hebbedingetje “dat u ongetwijfeld van de televisiereclame kent” – is een horloge met mooie steentjes ter verbetering van (ik citeer) de "nachtrust", "ontspanning", "meditatie", “concentratie”, "vitaliteit" en zelfs de “natuurlijke ontgifting van het lichaam". Laten we deze aankoop – van 12 euro – vieren met een warm broodje met tomaat en mozzarella. De kaas lijkt wel van rubber. Maar wat geeft het, we hebben immers het horloge.

Wordt vervolgd...

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp