De zijdelingse klappen van de eurocrisis

Arme Zwitsers: niet bij de euro, de staatsfinanciën keurig op orde, maar wel de dupe van de eurocrisis. De ooit zo gelijkmatige Zwitserse frank steeg de afgelopen weken tot recordhoogte, een ramp voor de export en het toerisme. Reportage in Helvetia.

Gepubliceerd op 11 augustus 2011 om 15:10

36,50 Zwitserse frank per nacht voor twee personen, alles inclusief.” Waarmee campinghoudster Monika Abplanalp maar wil zeggen: hier in Zwitserland zijn de prijzen niet omhoog gegaan, alleen bij jullie in de eurolanden lijkt alles anders. “Vier jaar geleden, toen we open gingen, kwam 36,50 nog neer op 22 euro. Nu op 33 euro.

Het resultaat voor Abplanalps camping, verscholen in de Berner Alpen: “Minder toeristen, veel minder. De Duitsers, de Zwitsers en de Nederlanders zijn normaal gezien onze belangrijkste klanten. Maar Duitse toeristen zijn er dit jaar nauwelijks en veel landgenoten vieren vakantie in het buitenland, omdat het daar nu zo goedkoop is.

Arme Zwitsers: niet bij de euro, de staatsfinanciën keurig op orde, maar wel de dupe van de eurocrisis. De ooit zo gelijkmatige Zwitserse frank steeg de afgelopen weken tot recordhoogte, een ramp voor de export en het toerisme. Op de vlucht voor de problemen in de eurozone en de onrust in Amerika over het schuldenplafond meren investeerders massaal aan in de veilige haven van de Zwitserse frank. Eén Zwitserse frank is inmiddels 95 eurocent waard, een stijging van 13 procent in een maand tijd. Op het laagste punt, voor het begin van de kredietcrisis in 2007, ging de frank nog voor 60 eurocent.

Een cocktail op een terras kost nu zo'n 20 euro

Het maakt de Zwitserse frank tot de meest overgewaardeerde munt ter wereld, becijferde de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling vorige week. De natuurlijke waarde van de munt zou eerder tussen de 71 en 77 eurocent moeten liggen, vindt een woordvoerder van de Zwitserse centrale bank. De waardestijging is leuk voor Zwitsers in de grensgebieden, die hun boodschappen spotgoedkoop in het buitenland kunnen halen. De parkeerplaatsen van supermarkten aan de andere kant van de grens puilen uit van de Zwitserse kentekenplaten.

Nieuwsbrief in het Nederlands

Maar voor de Zwitserse economie is de stijging allerminst gunstig. Het aantal Europese toeristen liep het eerste half jaar van 2011 al fors terug: 9,5 procent minder Belgen, 8 procent minder Nederlanders, 7,6 procent minder Duitsers, blijkt uit cijfers die het Bundesamt für Statistik, het Zwitserse CBS, publiceerde op 5 augustus.

Zwitserland is nooit de goedkoopste bestemming geweest, maar de huidige waardestijging is in bijna veertig jaar niet voorgekomen. Een nacht in de goedkoopste suite van het Geneefse luxehotel Beau Rivage kostte in november omgerekend 582 euro, nu 740 euro. Wie deze zomer voor een cocktail neerstrijkt op een Zwitsers terras, moet niet schrikken van prijzen van tegen de 20 euro.

De strijd tegen het spiraal van deflatie en recessie

Ook de Zwitserse industrie staat onder druk. Exportbedrijven kunnen steeds moeilijker concurreren met hun buitenlandse tegenstrevers. “We verliezen iedere dag geld”, zegt topman Daniel Frutig van AFG Arbonia-Forste, een grote leverancier van bouwartikelen, tegen persbureau Bloomberg. “Kleine veranderingen op de valutamarkt werken dramatisch door op onze winsten. De situatie is extreem kritiek.

Zwitserse grootmachten als horlogemaker Swatch en technologieconcern ABB Group zeggen rekening te houden met dalende omzetten. Sommige kleinere bedrijven vragen hun werknemers ter compensatie om meer uren te maken tegen hetzelfde loon.

Onder groeiende politieke druk verlaagde de Zwitserse centrale bank woensdag de rente naar bijna nul. Op die manier hoopt de bank te voorkomen dat de stijging van de frank doorzet. Euro-Parität, luidt het spookbeeld voor de Zwitsers: als de trend doorzet, is de Zwitserse frank straks evenveel als of zelfs meer waard dan de euro. “Een Japanse spiraal van deflatie en recessie”, zoals de Neue Zürcher Zeitung schreef, wil de Zwitserse centrale bank boven alles vermijden.

De actie leek effect te sorteren. De frank daalde prompt met 2 procent. Maar een dag later was de munt terug op het oude hoge niveau, waar het sindsdien is gebleven.

"Zwitserland is schön, sauber und sicher"

Zwitserland betaalt de prijs voor zijn financiële stabiliteit. “We hebben deze problemen doordat wij in een zeer positieve situatie verkeren, terwijl Europa en ook de Verenigde Staten met grote problemen kampen”, aldus centralebankpresident Philipp Hildebrand op de Zwitserse televisie. Zwitserland is een van de weinige Europese landen met een begrotingsoverschot, het handelsoverschot is riant en het werkloosheidscijfer is met 3 procent zelfs nog lager dan in Nederland, het beste jongetje van de EU-klas. De munten met de staande Helvetia lijken een zekere investering in economisch onzekere tijden.

Als de stijging van de frank doorzet, zal de Zwitserse economische groei van ruim 3 procent in het eerste kwartaal waarschijnlijk drastisch teruglopen. Experts sluiten zelfs een recessie niet uit. Desondanks zijn de eurolanden nog altijd niet te benijden, constateren de Zwitsers met licht leedvermaak. “Nederland en Duitsland betalen voor de andere eurolanden”, zegt Monika Abplanalp. “Zwitserland is schön, sauber und sicher. Hopelijk blijft dat zo.

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp