Kies een taal
Eerst kondigde Warren Buffet aan dat hij en zijn maten "nu lang genoeg vertroeteld zijn door het miljardairvriendelijke Congres". Toen ondertekende Liliane Bettencourt, de rijkste vrouw van Frankrijk die vorig jaar nog midden in een belastingschandaal zat, samen met vijftien andere miljardairs een brief waarin zij smeken een speciale bijdrage aan de staatskas te mogen doen om Frankrijk uit de financiële crisis te trekken.
Zelfs een Italiaan kwam in actie: de baas van Ferrari stelde dat het alleen maar ‘rechtvaardig’ zou zijn om hem, als rijke, meer te laten dokken.
Nu zowel Frankrijk als Spanje overwegen een vermogensbelasting in te voeren, hebben vijftig rijke Duitsers zich verenigd in een 'belast me meer'-beweging' en roepen zij Angela Merkel op "ervoor te zorgen dat de kloof tussen arm en rijk niet groter wordt".
Hun spaargeld zou de crisis kunnen verzachten of zelfs oplossen
De Duitse groep, Vermögende für eine Vermögensabgabe ['Rijken voor Vermogensheffing', red.] is de meest recente uiting van het gevoel dat onder een aantal personen in goeden doen heerst: het spaargeld op hun bankrekeningen zou de financiële crisis die hun landen lamlegt, kunnen verzachten of zelfs oplossen.
"Geen van ons kan tippen aan de Buffets of Bettencourts van deze wereld", vertelt oprichter Dieter Lehmkuhl, een gepensioneerde arts met een vermogen van 1,5 miljoen euro. "We vormen een bonte groep - leraren, artsen, ondernemers. Meestal erfden wij ons vermogen. Maar we hebben meer geld dan we nodig hebben." Het handvest van de groep stelt dat Duitsland 100 miljard euro bij elkaar zou kunnen sprokkelen als de rijkste inwoners twee jaar lang een vermogensbelasting van vijf procent zouden betalen.
Op maandag 29 augustus vertelde Dieter Lehmkuhl dat hij opnieuw een beroep doet op Merkels regering om het belastingbeleid te herzien, net zoals hij dat twee jaar geleden deed. Op dit moment worden de rijkste Duitsers voor maximaal 42 procent belast. De vorige bondskanselier, Gerhard Schröder, verlaagde het toptarief van 53 procent dat door zijn voorganger Helmut Kohl werd vastgesteld.
"Ik zou tegen Merkel willen zeggen dat de oplossing voor Duitslands financiële problemen, onze staatsschuld, niet in bezuinigingen ligt. Dat zou armere mensen buitenproportioneel raken. Je kunt beter de rijken zwaarder belasten", stelt Lehmkuhl. "Er wordt altijd gesproken over bezuinigingspakketten, maar nooit over belastingverhogingen. Toch zijn belastingverhogingen de uitweg uit deze ellende. Daar zit het geld: bij de rijke mensen. Er moet iets gedaan worden om de kloof tussen arm en rijk niet groter te laten worden."
Volgens de plannen van zijn groep zou de nieuwe heffing alleen mensen treffen met een vermogen van meer dan 500 duizend euro. Alle bezittingen boven die grens zouden eerst gedurende twee jaar belast worden met vijf procent en daarna met een procent of meer.
Sarkozy's initiatief werd aangevallen als een loze stunt
Vorige week stelde Nicolas Sarkozy in Frankrijk een vergelijkbaar idee voor: een tijdelijke heffing voor de zeer rijken. Die zou de vorm krijgen van een ‘buitengewone bijdrage’ van drie procent op het belastbaar inkomen voor mensen met een inkomen van meer dan 500 duizend euro, en zou mogelijk tot 2013 worden geheven.
Nog voordat de inkt droog was, werd het initiatief aangevallen als een loze stunt, zelfs door mensen uit zijn eigen partij. Links noemde het een rookgordijn om te verbergen dat Sarkozy miljarden euro's aan belastingvoordelen aan de rijken weggeeft, terwijl zijn nieuwe maatregel slechts 200 miljoen euro zal opbrengen. Chantal Brunel, parlementslid voor Sarkozy's eigen regerende UMP, stelde dat er hogere, blijvende belastingschalen voor ‘grote vermogens’ moeten worden ingesteld omdat ‘de rijken meer moeten bijdragen’.
Ook in Italië deed een van de rijkste burgers een voorstel om meer belasting te gaan betalen. Maar dan alleen op voorwaarde dat Silvio Berlusconi's regering een breed programma aan neoliberale hervormingen doorvoert.
Luca di Montezemolo, de vermogende bestuursvoorzitter van Ferrari, deed zijn aanbod eerder deze maand in een interview met de centrumlinkse krant La Repubblica. Montezemolo, 63 jaar, die er lang van werd verdacht politieke ambities te hebben, zei dat hij de regering geld in het laatje wilde zien brengen door de verkoop van overheidsbezittingen en een inperking van de voordeeltjes van de verwende Italiaanse politici. "Pas daarna kan er een bijdrage van sommige burgers worden verlangd", zei hij. "Je moet beginnen met vragen aan degenen die het meeste hebben, want het is schandalig om dat van de middenklasse te vragen."
Het voorstel werd beantwoord met een ‘oorverdovende stilte’
Hij zei dat hij zelfs al voordat de beurzen na de zorgen over de gigantische Italiaanse staatsschuld afgelopen maand instortten, een extra heffing op jaarinkomens tussen de 5 en 10 miljoen euro had voorgesteld. Maar dat voorstel werd beantwoord met een ‘oorverdovende stilte’.
In Spanje lijkt de socialistische regering de herintroductie van een vermogensheffing te overwegen die pas drie jaar geleden werd afgeschaft. Experts zeggen dat de vermogensbelasting, exclusief de hoofdwoning, tot meer dan 1 miljard euro zou opleveren van slechts 50 duizend rijke personen.
Minister van Financiën Elena Salgado windt er geen doekjes om als zij zegt dat zij het verdwijnen van de heffing betreurt. Alfredo Pérez Rublacaba, de nieuwe socialistische premierskandidaat voor de algemene verkiezingen op 20 november in Spanje, heeft inmiddels gezworen dat hij de belasting voor rijken zal verhogen als hij wordt gekozen.
In de VS werd Buffett uitgelachen toen hij in The New York Times afgelopen maand toegaf zich slecht te voelen over het feit dat hij vorig jaar slechts 6,9 miljoen dollar belasting betaalde. Voor hem betekende dat 17,4 procent van zijn belastbare inkomen, terwijl zijn personeel gemiddeld 36 procent betaalde.
Hij suggereerde de inkomens- en beleggingsheffingen te verhogen voor degenen die een belastbaar inkomen van meer dan 1 miljoen dollar verdienen, dat is 0,2 procent van de mensen die in 2009 belastingaangifte deed. Het artikel stuitte op hevige kritiek. "Warren Buffet, hypocriet", kopte The New York Post. "Hij maakt liever reclame voor president Obama, die van het uitknijpen van miljonairs en miljardairs zijn strijdlied voor de herverkiezingen lijkt te maken, dan zelf een flinke duit in het zakje te doen."
Harvey Golub, voormalig directeur van American Express vertelde in The Wall Street Journal: "Voordat je 'vraagt' om meer belastinggeld van mij en anderen, zou je eerst de 2,2 triljoen dollar die je ieder jaar int, eerlijker moeten heffen en verstandiger moeten uitgeven."
Opinie
Extra belasting voor 'superrijken' leidt niet tot meer welvaart
In het Portugese [dagblad Público bekritiseert](http://jornal.publico.pt/noticia/29-08-2011/impostos-e-criac ao-de-riqueza-22782018.htm)hoogleraar politieke wetenschappen João Carlos Espada het idee van een buitengewone belasting voor de 'superrijken'. “Belastingen zijn niet de beste manier om de levensomstandigheden van de meerderheid van de bevolking te verbeteren. De welvaart in Europa en het Westen – die zelfs nu nog wordt bewonderd door de rest van de wereld – was niet het product van de herverdeling van de rijkdom van de rijken naar de armen via de belastingheffing. Het was het product van de schepping van welvaart in een klimaat van economische vrijheid, dat algemeen in verband wordt gebracht met lage belastingen, snelle rechtsspraak en bovenal de afwezigheid van obstakels die de entree van nieuwe concurrenten verhinderen.”
De hoogleraar betoogt dat “de beste bijdrage van de rijken aan het algemeen welzijn gelegen is in de verzekering dat goederen of diensten worden geproduceerd op een manier die de meeste mensen zich kunnen veroorloven; zij bestaat eruit dat deze goederen of diensten niet kunstmatig worden beschermd tegen concurrentie en dat zij vrijwillig kunnen worden gekozen door de afnemers.”
João Carlos Espada gelooft dat dit de factor was die als een grote 'sociale lift' heeft gefungeerd voor Europa en het Westen, waardoor opeenvolgende generaties gewone mensen zich goederen en producten hebben kunnen veroorloven waar eerdere generaties niet eens van konden dromen.
