Kies een taal
De Europeanen waren druk bezig om op het laatste moment nog een aantal problemen op te lossen, vóór de stemming in de VN over Palestina [die gepland staat op 23 september]. Ten eerste moest er een gemeenschappelijk standpunt worden bereikt tussen de Europese landen zelf; ten tweede moesten zij moeilijkheden met de Amerikanen zien te voorkomen, in het geval Europa zich niet zou aansluiten bij de Amerikaanse stem tegen een zetel voor de Palestijnen in de VN; en ten derde moesten zij moeilijkheden met de Palestijnen zien te voorkomen, als zij niet vóór hen zouden stemmen, terwijl Europa beloofd had de onafhankelijkheid van een Palestijnse staat te steunen ‘als de juiste gelegenheid zich zou aandienen’.
Europa heeft willen vasthouden aan een middenweg. De Europese leiders zijn over de brug gekomen met een compromisvoorstel; een compromis dat Catherine Ashton [de hoge vertegenwoordiger voor het buitenlands beleid van de EU] heeft trachten te verkopen aan de Verenigde Staten, Israël en Palestina en dat ten koste zou gaan van de Palestijnen. Met het voorstel wilde Europa deze drie partijen zo ver krijgen dat ze zouden aansturen op een stemming in de Algemene Vergadering [niet-bindend, nvdr] van de VN en zouden afzien van de stemming in de VN-Veiligheidsraad [bindend, nvdr], om de leden daarvan niet in verlegenheid te brengen. Daarnaast wilde Europa hun het voorstel van Nicolas Sarkozy opdringen om de Palestijnen een status bij de VN te geven die overeenkomt met die van het Vaticaan, met een aantal extra bevoegdheden, zoals toetreding tot de UNESCO, enzovoort. In ruil daarvoor zouden de Amerikanen beloofd hebben om niet tegen te stemmen in de Algemene Vergadering, terwijl de drieëntwintig Europese landen vóór zouden stemmen. Dit zou de status van waarnemer van de Palestijnen extra politiek gewicht hebben gegeven.
Europa heeft al vaak mooie beloftes gedaan
De Palestijnen zouden dan echter twee dingen moeten beloven: ten eerste, dat zij weer terugkeren naar de onderhandelingstafel, binnen het door Barack Obama gestelde kader waarbij de grenzen van 1967 het uitgangspunt van de onderhandelingen moeten vormen, met de mogelijkheid grondgebieden uit te wisselen [de meeste Joodse nederzettingen op de westelijke Jordaanoever zouden tot Israël behoren]; en ten tweede dat zij Israël niet voor het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag zouden brengen.
Het eerste punt is niets nieuws. De president van de Palestijnse Autoriteit, Mahmoud Abbas, had zelf al verklaard dat na de stemming in de VN, onderhandelingen de volgende stap zouden zijn. Nieuw, daarentegen, was het idee om de Palestijnen het recht te ontnemen om het ICC in te schakelen. Daarmee zou het Palestijnse hoofdkwartier in feite beroofd worden van het wapen waarmee het de krachtsverhoudingen in de onderhandelingen weer in evenwicht had kunnen brengen. Als de Palestijnen bij dit strafhof een procedure aanhangig konden maken vanwege de bezetting, de kolonisatie, de moorden en de collectieve straf die, bijvoorbeeld, de belegering van de Gazastrook vormt, dan zouden zij Israël in het nauw kunnen drijven en de onderhandelingen uit de impasse kunnen halen.
Met dit ´tussenweg´-voorstel neemt Europa het van de Amerikanen over om de belangen van Tel-Aviv te beschermen. Europa stelt zich altijd ruimhartig op tegenover de Palestijnen en heeft hun al vaak mooie beloftes gedaan. Maar nu hoopt Europa er goed uit te draaien door een wissel te trekken op de toekomst van de komende Palestijnse generaties. Persoonlijk stel ik de Palestijnen het volgende voor: laat hen het door de Europeanen opgestelde compromis maar afwijzen met de mededeling “Nee, bedankt”.
Vanuit Israël bezien
EU is de laatste hoop
“De hele wereld is tegen ons, van onze buurlanden in het Midden-Oosten tot Amerika en van Afrika tot Azië”, aldus de Israëlische krant Ha’aretz. “Wie had ooit kunnen bedenken dat Europa onze enige strohalm zou worden, onze belangrijkste speler.” De in Tel-Aviv gebaseerde krant meldt dat de ambassadeurs van de vijf EU-staten in de VN-Veiligheidsraad - Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittannië, Italië en Spanje - “vorige week bij hun minister van Buitenlandse Zaken waren geroepen” en gevraagd was om niet voor de erkenning van de Palestijne staat te stemmen. Maar alle vijf landen worden heen en weer geslingerd tussen een nationale publieke opinie die positief staat tegenover de Palestijnse zaak, hun verhoudingen met de VS, en hun wens om de impasse in de vredesonderhandelingen te doorbreken.Vanuit Israëlisch oogpunt is Europa "tot ‘moreel continent’ gedoopt en dient het zich dan ook zodanig te gedragen”, schrijft Ha’aretz. “Met de aanname van het Verdrag van Lissabon, het grondwettelijke document van de EU, probeerde Europa zich op de kaart te zetten. Door de verlamde houding van Obama neemt Europa een centrale plaats in bij de VN. Dit is het uur der waarheid. Vraagt Israël om een staaltje moraliteit? De Palestijnen vragen precies hetzelfde”.
