Kies een taal
Tijdens de EU en Latijns-Amerikaanse top, die deze week in Madrid is gehouden, stonden er twee zeer verschillende economische modellen lijnrecht tegenover elkaar. Enerzijds dat van een in de eurocrisis verwikkelde Europese Unie, waarvan de regeringen ondanks alle tegenwind knokken om niet in de financiële storm ten onder te gaan vanwege de aanvallen van de beursmarkten en die, zoveel is zeker, tot grote offers bereid moeten zijn.
Anderzijds dat van Latijns-Amerika, een gebied dat een grote economische dynamiek kent en door de beursmarkten niet in het bijzonder op de huid wordt gezeten. Het model ervan berust op een geheel van regionale unies die economische akkoorden en integratieovereenkomsten sluiten, ondanks een vaak diepe ideologische en politieke verdeeldheid.
Ver verwijderd dus van de eenheidsidealen die Simón Bolívar, de “libertador”, formuleerde toen de Latijns-Amerikaanse staten tweehonderd jaar geleden hun onafhankelijkheidsproces inzetten. Latijns-Amerika herdenkt dezer dagen dit tweehonderdjarige feit, voor het continent een goede gelegenheid om eens stil te staan bij de weg die is afgelegd en de weg die nog moet worden gegaan.
Dynamische groei
Een Europa in crisis en een Latijns-Amerika dat een dynamische groei doormaakt. Wat hebben deze modellen elkaar te bieden? De voortzetting van de Europese constructie in weerwil van de voortdurende moeilijkheden en onenigheden zou als voorbeeld moeten dienen voor Latijns-Amerika, waar eveneens twee modellen met elkaar wedijveren: het min of meer gematigde liberalisme van Lula en het socialisme in de trant van Hugo Chávez in Venezuela, Cuba en andere landen.
De Chileense schrijver Carlos Franz wijst er overigens in El País op dat het grote aantal Latijns-Amerikaanse immigranten in Spanje, maar eveneens in de rest van Europa, tot gevolg zou kunnen hebben dat er nieuwe ideeën in de landen van herkomst worden geïntroduceerd. Met name de Europese opvattingen over de opbouw van een unie of het leerproces naar coëxistentie in democratische samenlevingen zouden wortel kunnen schieten. Latijns-Amerika kan van zijn kant de frisheid en het potentieel aandragen van landen die vanuit het niets moeten worden opgebouwd, zoals blijkt uit de weg die Brazilië is ingeslagen, dat een echt ontwikkelingsmodel voor de andere landen in de regio kan zijn.
Europa moet Latijns-Amerika niet vergeten. En dit om talloze redenen van linguïstieke en culturele verwantschap, maar ook omdat het straks voor Europa een partner van gewicht zal zijn gezien de sterke groeivooruitzichten, ondanks het hardnekkig voortbestaan van enorme ongelijkheden. Sergio Cebrián
