Er wordt wel gezegd dat het twintig jaar duurt voordat zich een nieuwe generatie heeft gevormd. Dat is wellicht de tijd die nodig is om het uiteenvallen van het voormalige Joegoslavië te bezegelen. Met de arrestatie op 26 mei van Ratko Mladić, de laatste van de zwaargewichten die door het Joegoslavië-tribunaal in Den Haag zijn aangeklaagd, kan recht worden gedaan aan Sebrenica, waar het allergrootste misdrijf heeft plaatsgevonden in de bloedige broederoorlogen die Kroatië en vervolgens Bosnië van 1991-1995 hebben geteisterd (en Kosovo in 1999). Nu kan er een bladzijde worden omgeslagen en mag Servië hopen dat het binnenkort tot de Europese Unie zal toetreden.

Toeval of niet, de aanhouding van Mladić vond plaats in dezelfde week waarin Kroatië te horen kreeg dat de onderhandelingen voor zijn toetreding niet vóór eind juni kunnen worden afgerond, zoals oorspronkelijk gepland. "De nieuwe uitbreiding van de EU is een strategisch besluit dat leidt tot een nieuwe geopolitieke krachtmeting tussen de westerse landen", merkte het Kroatische dagblad Novi List deze week op. "Net als in het begin van de jaren negentig staan aan de ene kant de landen onder aanvoering van Duitsland en Oostenrijk, aangevuld met de landen van de Visegrád-groep (Polen, Hongarije, Tsjechië en Slowakije), die vinden dat Kroatië te lang het slachtoffer is geweest van vooroordelen en krachtig pleiten voor snelle toetreding van dat land tot de EU. Aan de andere kant bevinden zich Groot-Brittannië en zijn grote continentale bondgenoten, Nederland, Denemarken en de Scandinavische landen, die de onderhandelingen aan het eind van het jaar willen afsluiten, op het moment dat Servië zou kunnen voldoen aan de voorwaarden voor het kandidaat-lidmaatschap van de EU." Met de aanhouding van Mladić wordt dit scenario geloofwaardig. Maar de 27 lidstaten moeten met beleid handelen, want de Balkan blijft een bron van talrijke potentiële crises.

Het is nog te vroeg om vast te stellen wat de politieke gevolgen van de arrestatie van Mladić in Belgrado zijn, maar in Zagreb heeftde recente veroordeling van generaal Gotovina door het Joegoslavië-tribunaal vijandige sentimenten jegens de EU aangewakkerd. En in beide landen is een toetreding zonder strubbelingen nog immer onzeker vanwege de corruptie en het buitensporige nationalisme.

In Bosnië-Herzegovina dreigen de Serviërs, dezelfde over wie Mladić de leiding had, nog altijd een referendum over onafhankelijkheid te organiseren. Dat zou het einde betekenen van de broze vrede die in 1995 werd getekend. En in Kosovo, dat door vijf EU-lidstaten nog steeds niet wordt erkend en waar criminaliteit en corruptie welig tieren, bestaat de mogelijkheid van een scheiding tussen partijen met een Albanese en Servische meerderheid. Daardoor wordt het evenwicht in de regio bedreigd.

Nieuwsbrief in het Nederlands

Aan de vooravond van de arrestatie van Mladić had de Europese commissaris voor Uitbreiding en Nabuurschapsbeleid, Stefan Füle, de nieuwe nabuurschapsstrategie van de EU gepresenteerd. Deze strategie is hoofdzakelijk gericht op de Arabische wereld, wat ten koste gaat van landen als Wit-Rusland, Oekraïne of Georgië die tot dan toe als prioriteit werden beschouwd. Alsof de EU het moeilijk vindt standvastig in verschillende richtingen te opereren. De Balkanlanden staan op het kruispunt van beide perspectieven, uitbreiding en nabuurschap. Kroatië en voortaan ook Servië vormen een vooruitgeschoven post. Maar de inspanningen die men zich ten behoeve van deze twee landen getroost, mogen niet verhullen welke uitdagingen er in de hele regio spelen. De aanhouding van Mladić is slechts één hoofdstuk van een hachelijke geschiedenis.

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp