Kies een taal
In de Poolse krant Gazeta Wyborcza spreekt voormalig dissident Adam Michnick lovende woorden over zijn voormalige makker in de strijd tegen het communisme:
Václav Havel leefde in de waarheid tegen het algemeen heersende conformisme en de hypocrisie. Als schrijver en dissident was hij een actief lid van de oppositie en hij schreef toneelstukken en essays. Hij verenigde al deze kwaliteiten in zich en deed dat nog bijna prefect ook [… ] In 1983 vroeg hij zich af wat het wezen was van dissidente schrijvers en concludeerde dat zij de enigen zijn die hardop zeggen wat iedereen weet, maar niet openlijk durft uit te spreken. Dissidenten lijkt het idee alleen al om het geweten van de natie te belichamen weliswaar ondraaglijk, en toch spreken ze voor hen die zwijgen. Ze riskeren hun leven terwijl anderen dat niet durven. […] Het leven en de erfenis van Václav Havel zijn de synthese van bescheidenheid en trots, van onafgebroken heldendom en sarcastische zelfspot. Hem was iedere vorm van ijdelheid, haat of fanatisme vreemd. Hij kwam in opstand tegen de dictatuur en de stereotypen van zijn tijd, hij bleef onophoudelijk strijden tegen het conformisme van zijn landgenoten. – Gazeta Wyborcza
In Adevărulschrijft Grigore Cartianu dat "Europa bedroefder is en de winter grijzer" na het overlijden van Vaclav Havel. De hoofdredacteur van het Roemeense dagblad refereert aan een artikel uit 2007 waarin Havel het betreurt dat de Roemenen niet het geluk hebben gehad van een lichtend voorbeeld, zoals de voormalig Tsjecho-Slowaakse president:
In 2002, toen ik hoorde dat Havel The Rolling Stones naar Praag had gehaald om samen de verjaardag van Mick Jagger te vieren, herinnerde ik me ineens dat president Ion Illiescu [de eerste postcommunistische president van Roemenië] in 1990 mijnwerkers naar Boekarest had gehaald [om de demonstraties tegen het nieuwe regime de kop in te drukken]. Twee presidenten, twee filosofieën. – Adevărul
De Duitse Tagesspiegel schrijft dat Havel
een blijvende invloed heeft uitgeoefend op de geopolitieke situatie in eigen land en op die van Midden- en Oost-Europa. […] Maar hij steunde ook de deelname van leiders van deze landen aan de oorlog in Irak, onder leiding van de Verenigde Staten [in 2003]. Dat heeft behoorlijk wat irritatie gewekt. Havel was een staatsman die er steeds in slaagde te verbazen met woorden en buitengewone wendingen. […] Vooral Duitsers zouden met dankbaarheid aan hem moeten terugdenken, omdat hij zich als geen ander heeft ingezet voor de Duits-Tsjechische verzoening. Hij was nog maar net tot president gekozen toen hij zijn landgenoten en de Bondsrepubliek Duitsland versteld deed staan met een wel zeer symbolische actie, waarmee hij een glimp van zichzelf liet zien als acteur: op één dag bracht hij twee officiële bezoeken, eentje aan Oost-Berlijn en eentje aan München, waardoor hij met niet meer dan een gebaar […] twee dramatische data voor de Tsjechen met elkaar in verband bracht: 's morgens in Berlijn, waar Hitler de Tsjechische minister-president tot capitulatie had gedwongen; 's middags in München waar het verdrag van 1938 werd gesloten, dat het begin van het einde van het vrije Tsjecho-Slowakije inluidde en het begin van de oorlog. – Der Tagesspiegel
In de Britse krant The Guardian omschrijft historicus Timothy Garton Ash Havel als "hoofdpersoon in een toneelstuk dat de geschiedenis heeft veranderd":
Havel is een van de markante figuren in Europa geweest aan het eind van de 20e eeuw. Hij was niet alleen het archetype van de dissident […]. Hij was niet alleen de aanstichter van een fluwelen revolutie, hij was de aanstichter van de oorspronkelijke fluwelen revolutie, die ons een etiket gaf dat op vele andere vreedzame massademonstraties sinds 1989 geplakt kon worden. – The Guardian
Onder de kop “De dissident” herhaalt de Franse krant Libérationde woorden van Milan Kundera, te weten “het mooiste meesterwerk van Vaclav Havel is zijn leven”:
Met een handvol dissidenten deelde hij het idee van “het leven van de waarheid” tegen propaganda, hij herontdekte “de macht van de machtelozen” en verbande het communisme naar het grote museum van verloren illusies. Havel combineerde de ethiek van de overtuiging met het principe van verantwoordelijkheid: de "dissident" werd "degene die beslist". Hij aanvaardde het gezag dat het lot hem had toevertrouwd, maar weigerde de slachtofferrol. Je had hem tegen zijn landgenoten moeten horen, toen hij nog maar net was gekozen, dat iedereen, hoewel in verschillende gradaties, “het totalitaire systeem samen heeft gecreëerd en gehandhaafd". In deze tijden van revolutie en koortsachtige overgangsfasen is er nog een andere les om over na te denken, ook al afkomstig van deze president/filosoof: Havel weigerde namelijk de puinhoop die persoonlijke afrekeningen met zich mee zouden brengen en het risico van een rechtspraak van onderbuikgevoelens […] Dat zijn de voorwaarden om het zaad van de democratie te laten wortelen. – Libération
In de Italiaanse krant La Repubblica schrijft hoofdredacteur Sandro Viola, die Havel voor de val van het communisme ontmoette, vol lof ter nagedachtenis aan de laatste "moralist" uit de politiek:
Hij was de enige die een nieuw soort staatsman belichaamde. Degene die aan de macht komt met niet alleen de belangen van zijn aanhangers, zijn persoonlijke ambitie, het vermogen om boven politiek gedraai uit te stijgen, maar ook met een bredere visie op de mens en de wereld, een wijzere visie dan die we bij de huidige Europese leiders kunnen onderscheiden. – La Repubblica
“Iets meer Havel in de Brusselse Wetstraat zou geen kwaad kunnen”, schrijft Steven Samyn in een hoofdredactioneel commentaar in de Belgische krant De Morgen. Samyn refereert aan de documentaire Občan Havel ("Citizen Havel") van Pavel Koutecky en Miroslav Janek, waarin we getuige zijn van het feit dat Tsjechische en Slowaakse politici na de val van het communisme hun onschuld verliezen en afglijden naar cynisch partijgekonkel. Hij schrijft dat je bovendien
een bescheiden man ziet, die trouw blijft aan zijn principes, ook al zijn die uit de mode. Hij bleef opkomen voor de Roma, ook al betekende dat politieke zelfmoord. – De Morgen
